Hi Marcel,

Wat heb ik weer genoten van deze SURF Onderwijsdagen. Wederom in de Brabanthallen, een toplocatie op reisafstand van Maastricht met heerlijk catering. Volgend jaar weer in Den Bosch! Ik heb veel mensen gezien en gesproken. Wat een verrassing hè dat oud-collega Harry Vaessen er ook was.

Nog even een bloggend terugblik op deze 2 dagen waar ik de volgende sessies heb bezocht:

• Samenscholen of verslonden worden, keynote Christien Bok
• Snel auteursrecht checken in de digitale leeromgeving met de CopyRIGHT-tool
• De ICTO-coach approach
• Fellowship of the learning activity: samen komen tot leeractiviteiten 🙂
• Technologierijke learning spaces in het Nederlandse hoger onderwijs
• Hogeschool Zuyd: migratie van Blackboard naar Moodle
• Keynote Eric Slaats
• Keynote Martijn van Dam over de innovatie bij de NPO
• Wat is een edubadge en wat kan ik ermee?
• Een technorealistische visie op artificiële intelligentie voor leren en doceren
• De i-coach als bruggenbouwer tussen onderwijs & ICT
• Anders kijken, keynote van Paul Smith

De Onderwijsdagen hadden als thema ‘motor voor versnelling’. In welke versnelling zit jij? Moeten we versnellen? Is het vijf voor 12, zoals Christien Bok in haar keynote zei? Ik zie de bedreigingen van de grote platforms, privacy en big data, maar ook kansen. En ik ben me er ook heel erg van bewust dat ik niet alleen voor die versnelling kan zorgen. Versnellen kunnen we alleen samen. Samenwerken en autonomie waren de thema’s die ik uit de de sessies heb gehaald. En waar doen we het in het onderwijs voor? Vanuit welke visie en ideologie werken we in het onderwijs? Draait onderwijs allen om toetsresultaten? Of toch ook om persoons- en beroepsvorming? [lees emeritus hoogleraar orthopedagogiek Luc Stevens].

Christien Bok begon in haar openingskeynote over de publieke waarden (privacy, veiligheid, betrouwbaarheid, gelijkheid, democratische controle) en onderwijswaarden (kwaliteit, toegankelijkheid, keuzevrijheid, bildung) die onder druk staan door de macht van de ‘big five’, Google, Apple, Amazon, Facebook, Microsoft. Deze platforms bepalen veel en weten veel van ons. En hoewel we als privé persoon deze platforms veel gebruiken, is de vraag of we dit als onderwijsinstellingen ook moeten willen. Deze commerciële partijen nemen weinig sociale en maatschappelijke verantwoordelijkheid, iets waar het onderwijs wel voor staat. Ze gebruiken ook eigen standaarden ipv open standaarden. Voor de uitwisselbaarheid en flexiblisering van het onderwijs is het noodzakelijk om samen te werken en open standaarden (zoals SURFconext en Eduroam) te gebruiken. Echter onderwijsinstellingen concurreren (om studentaantallen) nog steeds en zijn erg terughoudend om gezamenlijke afspraken te maken over open standaarden, zoals het EduID. Een goed initiatief en voorwaardelijk als je edubadges wilt toekennen, een interessante ontwikkeling vind ik.

Tijdens de sessie over edubadges heb ik mooie ervaringen gehoord over een aantal edubadge-pilots. Ook hier richten instellingen eigen badgesystemen in en ontwerpen zelf badges, beschrijven ze en reiken ze uit. Ik hoop dat binnenkort gewerkt wordt aan landelijke standaarden (en daarna natuurlijk Europees/international). Ik zie veel edubadge-mogelijkheden voor docentprofessionalisering, maar ook voor bijvoorbeeld de 21st century skills.

Over die publieke waarde sprak ook Martijn van Dam, na jaren politicus te zijn geweest, is hij nu lid van RvB van de NPO. In zijn keynote definieerde hij de publieke waarde als: onafhankelijk, betrouwbaar, pluriform, divers, maatschappelijk relevant, impact, authentiek en meningsvormend. Ook het medialandschap is door technologie en platfomisering sterk veranderd. Televisie kijken individualiseert steeds meer, iedereen kijkt naar zijn eigen apparaat. De NPO wil met NPO Start de televisiekijker steeds meer persoonlijk bedienen. De ‘big five’ hebben veel meer geld en ontwikkelen meer. De NPO moet men minder financiële middelen mee in de vaart der volkeren. Dat betekent veel sneller ontwikkelen. Zie je raakvlakken met het onderwijs en de keynote van Christien Bok? Van Dam riep tot slot bibliotheek, cultuur, media en onderwijs op om elkaar op te zoeken om het publieke domein te versterken om zo de publieke waarde te beschermen.

Niet overal wordt meteen de samenwerking gezocht. Ik was bij een sessie van de copyRIGHT-tool. Dit is een project van universiteiten om hergebruik van auteursrechtelijk leermateriaal goed te regelen. Docenten krijgen met deze tool advies over auteursrechten na het uploaden van leermateriaal in een digitale leeromgeving. De eerste demo zag er goed uit. Ik hoop echt dat ook hogescholen (en mbo) betrokken worden bij verdere ontwikkeling.

Samengewerkt wordt tussen alle mbo-instellingen bij het programma Bruggen Bouwen van Kennisnet en saMBO-ICT. Met pilots wordt de organisatorische inbedding van i-coaches opgezet. Daarnaast is een online scholingsprogramma beschikbaar per rol (veranderkundige, trainer/coach, onderwijskundige, adviseur, technovator) van icto-coaches [zie module onderwijskunde]. Mooi, daar kunnen we in hbo-land ook van leren. Helaas was de sessie van Avans over hun i-coach approach vol. Gelukkig spotte ik een icto-coach in het ‘wild’ 🙂 en heb ik de coördinator ook gesproken.

Goed van hun aanpak vind ik dat ze een profielbeschrijving van een ICTO-coach hebben. Dat deze op basis van ervaringen nog wat aangescherpt moet worden, is logisch. Graag zou ik bij Zuyd ook met ICTO-coaches die voldoende tijd krijgen werken aan de didactische mogelijkheden die Moodle biedt. Want de technische en functionele implementatie van Moodle is afgerond, zo hebben Jannie Sangers en Miriam Goes vertelt tijdens hun sessie.

De afsluitende keynotes van Eric Slaats en Paul Smit waren bekende verhalen, waarover ik al eerder geblogd heb: hier en hier. Dat ga ik nu niet herhalen, alhoewel herhaling wel nodig is voor ons reptielenbrein, aldus Paul Smit 🙂 . Hij zei ook dat ons zoogdierenbrein plezier nodig heeft. Nou dat hebben we gehad bij onze sessie!

Fellowship of the learning activity

We wisten niet wat we konden verwachten tijdens onze sessie. Zouden veel mensen met ons komen spelen? In de ruimte stonden alleen stoelen, dat was niet handig om een spel te spelen. Met medewerking van de organisatie stonden er op tijd 5 statafels. De ruimte was snel gevuld. We moesten zelfs mensen teleurstellen.

Maar wat hebben we genoten van de fellowship. Iedereen deed geweldig mee onder aanvoering van jou, als spelleider.

Deze slideshow vereist JavaScript.

Wil je meer weten waar het spel over gaat? Kijk dan even op deze pagina over de Fellowship.

Volgend jaar ga ik graag weer naar deze onderwijsdagen. De data 10 en 11 november 2020 zijn hiervoor al geblokkeerd in mijn agenda.

Groet,
Judith

Hi M!

In mijn blogpost over de congresdag HO|MBO heb ik al aangegeven dat als je keuzes moet maken dat je dan ook wat mist. Het is niet anders. SURF heeft op het innovatieblog per themalijn de belangrijkste ontwikkelingen, sessies en publicaties op een rij gezet. Handig!

• Lees het blog over de themalijn learning analytics
• Lees het blog over de themalijn nieuwe technologieën
• Lees het blog over de themalijn blended en online onderwijs
• Lees het blog over de themalijn digitaal toetsen
• Lees het blog over de themalijn onderwijs op maat
• Lees het blog over de themalijn digitaal leermateriaal

Ik had graag een sessie over nieuwe technologie willen volgen, maar deze was helaas vol. En eigenlijk heb ik te weinig tijd genomen om de stands te bezoeken. Want er was volop te beleven op het gebied van VR en Lego mindstorms. Harry Vaessen heeft de Microsoft’s Hololens opgehad. Hij vond het geweldig! Nog een beetje kostbaar voor een onderwijsinstelling, maar het komt er aan.

In de blogs van Wilfred Rubens en Frans Roovers las ik over discussies learning analytics en open badges (die natuurlijk binnenkort edublocks worden 🙂 ) Interessant maar gemist.

Nog een beetje door de presentaties op Slideshare klikkend (tip voor de organisatie: koppel de presentatie ook aan het programma. Zoeken op slideshare is onbegonnen werk.) zie ik mooie voorbeelden van Blended Learning en herkenbare projecten rondom docentprofessionalisering.

De principes uit de presentatie Digitale Wijk van Hogeschool Leiden (blog Frans) wil ik ook op ons blog even archiveren

Tijdens de congresdag HO|MBO heb ik een tiental Zuyd collega’s zien rondlopen. In verband met het verzoek om actief kennis te delen, heb ik hen gevraagd wat zij meenamen van de OWD. Dit wordt dinsdag via de Nieuwsflits van het I-team gedeeld.

Groeten,
Judith

Zie ook mijn andere OWD2016 blogs

• de preconferentie over de digitale leeromgeving
• de OWDdag, congresdag HO en MBO

Hoi Marcel,

De 2e OWD-dag was de congresdag voor middelbaar beroeps- en hoger onderwijs. Deze dag was opgezet rondom themalijnen zijn: digitaal leermateriaal, onderwijs op maat, learning analytics, blended en online onderwijs, digitaal toetsen en nieuwe technologieën.

De dag begon met de uitreiking van de SURF Onderwijsawards die dit jaar voor het eerst uitgereikt werden. Een bestuurder, een docent en een onderwijsprofessional die als change makers het onderwijs vernieuwen met inzet van ict werden in het zonnetje gezet. En hoewel ze alle drie (docent Farshida Zafar van Erasmus Universiteit; Jan Haarhuis van Universiteit Utrecht; Anka Mulder, TU Delft) het verdienen om deze prijs te winnen, vond ik het jammer dat er alleen winnaars waren uit de universitaire wereld. Waar zijn de change makers uit HBO en MBO?

Sessie: Hoe geef je invulling aan onderwijs op maat?

Christien Bok van SURF presenteerde tijdens de OWD de whitepaper Onderwijs op maat anno 2016.

In veel visiedocumenten komen termen als Flexibilisering en Personalisering voor. Hoe geef je handen en voeten aan de student meer centraal stellen dan het curriculum. Het operationaliseren van deze ambitie is ingewikkeld. Daarnaast is er ook nog al wat spraakverwarring over deze buzzwoorden. Als we het onderwijs flexibeler wordt dan alles beter? Zijn we wel toe aan:

• studenten die hun eigen opleiding samenstellen;
• uitgaan van leeruitkomst in plaat van studielast;
• diploma’s die niet meer per se van een instelling zijn;
• het onderwijs online beschikbaar stellen;
• verschillende niveaus en methoden aanbieden?

Het zijn vraagstukken waar we bij Zuyd ook mee worstelen. Wat is studeerbaar, doceerbaar en organiseerbaar onderwijs? Welke waarde hechten wij aan een academische gemeenschap? Is flexibel leren niet te veel gericht op individueel leren? Moeten we niet meer inzetten op leren met anderen?
We zijn zelf ook met flexibel onderwijstrajecten bezig. Het valt niet mee om te experimenteren met de winkel open. Toch moeten we blijven praten, denken en proberen. Maar voor kiezen! Waar staat het schuifje in onderstaand model voor Zuyd? En waar willen we naar toe?

Uit de gesprekken op basis waarvan dit whitepaper is samengesteld blijkt dat er vele kleine initiatieven zijn, maar weinig instellingsbreed. En veelal zijn deze initiatieven binnen de instellingen niet bekend, zoals dat ook in de volgende sessie benoemd werd.

Sessie: Onderwijs op maat? Dat kan bij ons niet!

Ja, van mbo-scholen kunnen wij hbo ook veel leren. Aan de hand van de publicatie Dat kan bij ons niet wel! besprak Frans Schouwenburg van Kennisnet inspirerende voorbeelden van onderwijs op maat binnen het mbo. Mooie initiatieven om het bedrijfsleven meer te betrekken, uitval te voorkomen, in te spelen op technologische ontwikkelingen.

Hoe?
– onderwijslogistiek uitwerken, onderwijscatalogus centraal
– nieuwe didactische werkvormen volgens 4c/id
– beroepsleven in de school halen en andersom
– netwerksamenleving introduceren – je kunt niet eigenstandig meer opereren in onze samenleving. Je hebt altijd anderen nodig.
– internationaliseren
– studenten aan het roer

En, zei Schouwenburg:”flexibelisering onderwijs leidt aan de achterkant tot standaardisering systemen” en “als studenten niet in het systeem passen, is het geen reden voor uitval, maar om het systeem aan te passen”

De initiatieven laten zien dat onderwijs op maat wel kan. Het levert enorm tevreden trotse studenten, docenten en bedrijven op. Maar ook spanning tussen kosten van intensieve begeleiding en kwaliteit van onderwijs. Dit soort initiatieven zijn tijdrovend, kostbaar en technisch niet volmaakt. Wil je vernieuwen dan moet je consequent zijn en dan doorpakken. Opvallend vond Schouwenburg dat er zo weinig bij elkaar in de keuken gekeken, dat er op het gebied van vernieuwing zo weinig samenwerking is.

Mmmmm …herkenbaar.

Daarna was het rennen naar de grote zaal want de onderwijsminister was er!

De minister: Onderwijs op maat met open digitaal leermateriaal

Minister Jet Bussemaker kondigde een nieuwe ronde van de Stimuleringsregeling Open en online onderwijs aan. Wat volgde was een warm pleidooi voor open onderwijs en onderzoek. Ze erkende dat dit voor docenten niet altijd gemakkelijk is. Open je leermateriaal delen, voortbouwen op het werk van anderen betekent een drempel over, jezelf kwetsbaar opstellen. Bussemaker stelde het ‘not invented here syndroom’ tegenover ‘standing on the shoulders of giants’.

Daarna volgde een rondetafelgesprek tussen Bussemaker en twee bestuurders, twee studenten en twee docenten waaronder lector Robert Schuwer. Men sprak over drempels die docenten ervaren. Volgens Robert wordt in het HBO wel leermateriaal gedeeld maar voornamelijk in het informele circuit (gunfactor, voorwathoortwat). Auteursrecht wordt als zeer complex ervaren, ondersteuning (docenten ontzorgen) is daarbij erg belangrijk. Het wordt wel eens tijd voor open en online onderwijs, was de conclusie van het gesprek. Het is 2016! Open digitaal leermateriaal hoort heel normaal te zijn.

Robert Schuwer (Fontys) en Martijn Ouwehand (TU Delft) van de Special Interest Group Open Education van SURF hebben een toolkit Open Onderwijs samengesteld die ook tijdens deze dag werd gepresenteerd. Op ons MOOCZI-blog heb ik deze toolkit al gedeeld. Je kent mijn ‘heilig geloof’ in open onderwijs en onderzoek, Marcel. Ik zou aan onze docenten van Zuyd willen vragen: wat hebben jullie nodig om hun digitaal leermateriaal open te delen? Misschien toch eens zo’n workshop organiseren?

Het was lastig kiezen tussen zoveel interessante sessies. Mijn collega’s I-adviseurs (Harry, Frans en Didi) en ik hadden onderling wel een beetje afgestemd. Didi heeft de themalijn ‘digitaal toetsen’ gevolgd, ik uiteindelijk het thema ‘onderwijs op maat’. Ik had wel andere sessies op mijn programma, maar sommige waren zo overvol …

Sessie:Het inrichten van learning spaces voor de toekomst

Marij Veugelers (UvA) verzorgde de inleiding over het belang ‘redesigning learning spaces’ en de lessons learned. Lopend langs de posters van Universiteit van Amsterdam, Wageningen University & Research, de Universiteit Twente en de Universiteit van Leiden werd met ons gedeeld welke learning spaces zij voor de toekomst ingericht hebben. Hier kwam naar voren dat vaak onderwijskundige ondersteuning onderschat wordt bij de inrichting van learning spaces. Bij UTwente is de Classroom of the Future geïntroduceerd. Een hele flexibele ruimte met verrijdbare en beschrijfbare wanden. De Universiteit Leiden biedt ongeveer vergelijkbare faciliteiten. ICLON biedt docenten tips bij lesgeven in een Active Learning Classroom over werkvormen, (de afleiding van) technologie, groepswerk. WUR had een game ontworpen waarbij je een gebouw kunt ontwerpen. Leuk gemaakt, het had het gesprek over onderwijs op gang gezet. Eerlijk gezegd vraag ik me af of het zinvol is om het te gebruiken bij ontwerpen van een onderwijsgebouw. Er gaan zoveel jaren overheen eer het gebouw staat. Dat zie je nu wel bij onze locatie Ligne. Ik denk wel dat het een goed middel kan zijn om nog eens met verschillende gremia dit spel te spelen mbt inrichting van de lokalen.

Sessie: “Heb je genoeg geleerd vandaag?” – de kwaliteitscyclus

Dit was echt een leuke sessie. Zo simpel en zo effectief. ROC Leiden zat in zwaar weer, dat was de aanleiding voor deze kwaliteitsinpuls. In de 1e week van een blok wordt aan het eind van elke lesdag in week 1 aan de studenten gevraagd:

1. heb je genoeg geleerd vandaag?
2. welk cijfer geef je voor hoeveel je geleerd hebt vandaag?
3. wat kunnen we doen om het cijfer omhoog te krijgen?

De vragen worden per opleiding verzameld om anonimiteit zoveel mogelijk te waarborgen. In de terugkoppeling naar de teams worden de tips (vraag 3) zoveel mogelijk geanonimiseerd (handwerk). Op basis van de respons moeten de team acties benoemen, deze worden in week 3 teruggekoppeld naar de studenten. In week 6 worden dezelfde vragen gesteld. Alleen vraag 3 wordt vervangen door: ‘merk je dat er iets met je tips is gedaan?’

Hoewel niet alle teams stonden te juichen bij deze aanpak en er ook scepsis was/is, is wel het gesprek over goed onderwijs op gang gekomen. Wat ik ontzettend stoer vind, is dat alle informatie (met uitzondering van de tips) open gedeeld worden op de website hebjegenoeggeleerdvandaag.nl.

Zie hier de presentatie van Herman Post. Hij attendeerde ons nog op de publicatie van de Onderwijsraad: Een ander perspectief op professionele ruimte in het onderwijs: versterk vermogen om te handelen vanuit het team.

Keynote: how do we find the time to innovate?

Druk, druk, druk. Wie het niet druk heeft, lijkt niet meer mee te tellen. Drukte lijkt wel een competitie te worden. De Britse bedrijfspsycholoog en schrijver van het boek ‘Busy’ Tony Crabbe hield ons een spiegel voor. We leggen onszelf een grote druk op: werk, media, verslavende mobile devices. Timemanagement is niet het antwoord maar attention management. Focus! Focus! Focus! Doe niet alles. Durf niets te doen (daar is t ie weer). Ontwikkel een routine om kleine veranderingen in jezelf te bewerkstelligen. Denk meer als een surfer. Ga mee op de golven, jouw golf. Een surfer pakt ze ook niet allemaal. Kies je eigen golf!

Met aardige intermezzo’s – opdrachten die je met je buurman/-vrouw uit moest voeren-, werden we (nogmaals) bewust dat multitasken echt niet gaat.

Terugkoppeling

Het congres werd geopend door Ruud Veltenaar, een filosoof-trendwatcher. Deze dag werd afgesloten door stand-up filosoof Laura van Dolron. We krijgen wat food-for-thought mee van de OWD.

Laura is sceptisch over neutrale woorden die een positieve lading krijgen zoals innovatie, transformatie, flexibiliteit. Ze houdt meer van mooie woorden als rust, waardigheid, liefde, troost.
Verder vindt ze dat we studenten of docenten niet centraal moeten stellen. Je moet lerenden met rust laten. Stel je lesstof en inspiratie centraal. Stel de wereld centraal. Ga voor meer collectiviteit en gemeenschapszin!

Het was een mooie romantische kwetsbare bespiegeling aan het eind van deze congresdag.

Groet, Judith

Zie ook mijn andere OWD2016 blogs

• de preconferentie over de digitale leeromgeving
• wat ik gemist heb tijdens deze Onderwijsdagen (je kunt niet alles volgen)