Site-archief

Terugkijkend naar de SURF Onderwijsdagen 2019 #OWD19

Hi Marcel,

Wat heb ik weer genoten van deze SURF Onderwijsdagen. Wederom in de Brabanthallen, een toplocatie op reisafstand van Maastricht met heerlijk catering. Volgend jaar weer in Den Bosch! Ik heb veel mensen gezien en gesproken. Wat een verrassing hè dat oud-collega Harry Vaessen er ook was.

Nog even een bloggend terugblik op deze 2 dagen waar ik de volgende sessies heb bezocht:

De Onderwijsdagen hadden als thema ‘motor voor versnelling’. In welke versnelling zit jij? Moeten we versnellen? Is het vijf voor 12, zoals Christien Bok in haar keynote zei? Ik zie de bedreigingen van de grote platforms, privacy en big data, maar ook kansen. En ik ben me er ook heel erg van bewust dat ik niet alleen voor die versnelling kan zorgen. Versnellen kunnen we alleen samen. Samenwerken en autonomie waren de thema’s die ik uit de de sessies heb gehaald. En waar doen we het in het onderwijs voor? Vanuit welke visie en ideologie werken we in het onderwijs? Draait onderwijs allen om toetsresultaten? Of toch ook om persoons- en beroepsvorming? [lees emeritus hoogleraar orthopedagogiek Luc Stevens].

Christien Bok begon in haar openingskeynote over de publieke waarden (privacy, veiligheid, betrouwbaarheid, gelijkheid, democratische controle) en onderwijswaarden (kwaliteit, toegankelijkheid, keuzevrijheid, bildung) die onder druk staan door de macht van de ‘big five’, Google, Apple, Amazon, Facebook, Microsoft. Deze platforms bepalen veel en weten veel van ons. En hoewel we als privé persoon deze platforms veel gebruiken, is de vraag of we dit als onderwijsinstellingen ook moeten willen. Deze commerciële partijen nemen weinig sociale en maatschappelijke verantwoordelijkheid, iets waar het onderwijs wel voor staat. Ze gebruiken ook eigen standaarden ipv open standaarden. Voor de uitwisselbaarheid en flexiblisering van het onderwijs is het noodzakelijk om samen te werken en open standaarden (zoals SURFconext en Eduroam) te gebruiken. Echter onderwijsinstellingen concurreren (om studentaantallen) nog steeds en zijn erg terughoudend om gezamenlijke afspraken te maken over open standaarden, zoals het EduID. Een goed initiatief en voorwaardelijk als je edubadges wilt toekennen, een interessante ontwikkeling vind ik.

Tijdens de sessie over edubadges heb ik mooie ervaringen gehoord over een aantal edubadge-pilots. Ook hier richten instellingen eigen badgesystemen in en ontwerpen zelf badges, beschrijven ze en reiken ze uit. Ik hoop dat binnenkort gewerkt wordt aan landelijke standaarden (en daarna natuurlijk Europees/international). Ik zie veel edubadge-mogelijkheden voor docentprofessionalisering, maar ook voor bijvoorbeeld de 21st century skills.

Over die publieke waarde sprak ook Martijn van Dam, na jaren politicus te zijn geweest, is hij nu lid van RvB van de NPO. In zijn keynote definieerde hij de publieke waarde als: onafhankelijk, betrouwbaar, pluriform, divers, maatschappelijk relevant, impact, authentiek en meningsvormend. Ook het medialandschap is door technologie en platfomisering sterk veranderd. Televisie kijken individualiseert steeds meer, iedereen kijkt naar zijn eigen apparaat. De NPO wil met NPO Start de televisiekijker steeds meer persoonlijk bedienen. De ‘big five’ hebben veel meer geld en ontwikkelen meer. De NPO moet men minder financiële middelen mee in de vaart der volkeren. Dat betekent veel sneller ontwikkelen. Zie je raakvlakken met het onderwijs en de keynote van Christien Bok? Van Dam riep tot slot bibliotheek, cultuur, media en onderwijs op om elkaar op te zoeken om het publieke domein te versterken om zo de publieke waarde te beschermen.

Niet overal wordt meteen de samenwerking gezocht. Ik was bij een sessie van de copyRIGHT-tool. Dit is een project van universiteiten om hergebruik van auteursrechtelijk leermateriaal goed te regelen. Docenten krijgen met deze tool advies over auteursrechten na het uploaden van leermateriaal in een digitale leeromgeving. De eerste demo zag er goed uit. Ik hoop echt dat ook hogescholen (en mbo) betrokken worden bij verdere ontwikkeling.

Samengewerkt wordt tussen alle mbo-instellingen bij het programma Bruggen Bouwen van Kennisnet en saMBO-ICT. Met pilots wordt de organisatorische inbedding van i-coaches opgezet. Daarnaast is een online scholingsprogramma beschikbaar per rol (veranderkundige, trainer/coach, onderwijskundige, adviseur, technovator) van icto-coaches [zie module onderwijskunde]. Mooi, daar kunnen we in hbo-land ook van leren. Helaas was de sessie van Avans over hun i-coach approach vol. Gelukkig spotte ik een icto-coach in het ‘wild’ 🙂 en heb ik de coördinator ook gesproken.

Goed van hun aanpak vind ik dat ze een profielbeschrijving van een ICTO-coach hebben. Dat deze op basis van ervaringen nog wat aangescherpt moet worden, is logisch. Graag zou ik bij Zuyd ook met ICTO-coaches die voldoende tijd krijgen werken aan de didactische mogelijkheden die Moodle biedt. Want de technische en functionele implementatie van Moodle is afgerond, zo hebben Jannie Sangers en Miriam Goes vertelt tijdens hun sessie.

De afsluitende keynotes van Eric Slaats en Paul Smit waren bekende verhalen, waarover ik al eerder geblogd heb: hier en hier. Dat ga ik nu niet herhalen, alhoewel herhaling wel nodig is voor ons reptielenbrein, aldus Paul Smit 🙂 . Hij zei ook dat ons zoogdierenbrein plezier nodig heeft. Nou dat hebben we gehad bij onze sessie!

Fellowship of the learning activity

We wisten niet wat we konden verwachten tijdens onze sessie. Zouden veel mensen met ons komen spelen? In de ruimte stonden alleen stoelen, dat was niet handig om een spel te spelen. Met medewerking van de organisatie stonden er op tijd 5 statafels. De ruimte was snel gevuld. We moesten zelfs mensen teleurstellen.

Maar wat hebben we genoten van de fellowship. Iedereen deed geweldig mee onder aanvoering van jou, als spelleider.

Deze slideshow vereist JavaScript.

Wil je meer weten waar het spel over gaat? Kijk dan even op deze pagina over de Fellowship.

Volgend jaar ga ik graag weer naar deze onderwijsdagen. De data 10 en 11 november 2020 zijn hiervoor al geblokkeerd in mijn agenda.

Groet,
Judith

Nog even terugkijken op SURF Onderwijsdagen #OWD18 #OWD2018

Je hebt een feest gemist, Marcel. Dé SURF Onderwijsdagen bestond 20 jaar en dat vierden ze met Bossche bollen en Brabantse worstenbroodjes. Voor een Brabants meisje als ik deed het me een genoegen dat dit congres nu eens in Brabant werd georganiseerd. Dat is vanuit Maastricht met een rechtstreekse trein goed bereikbaar. En de Brabanthallen (1931 Congrescentrum tegenwoordig) is een prima locatie, vind ik. Voor herhaling vatbaar!

Tijdens opening van het congres werd gevraagd hoe vaak men al had deelgenomen. Ik ben nu ruim 10 jaar betrokken bij ICT en Onderwijs en met uitzondering van de jaren dat ik naar de Educause in Amerika ben geweest, was ik present. Dus ik denk dat dit ongeveer de 7e keer was. De meeste jaren heb ik geblogd over de sessies die ik bezocht heb. Dit keer mijn reflectie op de twee mooie dagen. Aanleiding was de sessie ‘Reflectie op vernieuwing’ van twee voormalige organisatoren van de OWD: Bas Cordewener en Tom Dousma. Het is goed, zeiden zij, om ook eens terug te kijken om de toekomst beter te kunnen duiden. Omdat ik met een nieuw team in een andere organisatieonderdeel bezig ben met ambitiebepaling, denk ik de laatste tijd vaak terug naar wat gedaan en geweest is. Daarom mijn lessons learned aan de hand van hetgeen ik opgepikt heb tijdens deze onderwijsdagen.

Go slow

De thema’s waarmee ik in die tien ICTO-jaren bezig ben zijn nauwelijks veranderd: digitale leeromgeving, leertechnologie en docentprofessionalisering. Het tempo van veranderen ligt laag, hoorde ik regelmatig op het congres. Dat heb ik ook proefondervindelijk ervaren; lastig voor een juffertje ongeduld als ik. In die jaren is het me ook steeds duidelijker geworden dat vernieuwing of veranderingen in het onderwijs complex is en veel vraagt van werkprocessen van docenten. Daar was dit jaar opvallend veel aandacht voor. Terwijl andere jaren het veelal over het ‘moeten’ inzetten van ict ging, lag nu meer de focus op wat docenten nodig hebben. De afsluitende keynote op dinsdag van antropoloog Lauren Herckis ging met name over implicaties van onderwijsveranderingen. Aan de hand van persona’s liet zij ons zien hoe docenten en studenten met verschillende achtergronden een diversiteit aan verwachtingen en vooroordelen kunnen hebben ten aanzien van (leer)technologie. Ik heb al langer door dat overtuigen (al dan niet evidence-informed) niet werkt. Het geven van goede (andere) (evidence-informed 🙂 ) voorbeelden werkt daarentegen wel, zo ook inspireren en nieuwsgierig maken.

Context is king

Waarom zou je als docent überhaupt ict inzetten als je zonder leertechnologie ook de juiste leerervaring bereikt zonder je didactische aanpak te wijzigen? Onderwijs draait om de leerervaring van de student, zei Maurits Berger, hoogleraar ‘Islam en het Westen in de openingskeynote. Inzet van technologie is volgens hem noodzakelijk als we de buitenwereld ook binnen de onderwijsmuren willen toelaten. Online leren prikkelt ook andere vaardigheden van studenten, en biedt tevens andere doceerervaring. Maurits is van krijtbord docent een beheerder van een online kennisjacuzzi geworden. Het gesprek over zo’n controversiële thema als Islam in het westen werkt, zo is zijn ervaring, beter in een online omgeving dan in een klassikale setting. Om zijn onderwijs online aan te bieden had hij (het geluk, zoals hij zelf zei) een team (met een MOOCmeneer. onderwijstechnoloog en Pixelboer, cameraman) om zich heen te hebben waarmee hij samen kon sparren. Zeker als je je onderwijs met video wilt verrijken is een instructional media designer onmisbaar, zo hebben we geleerd in het MOOCZI-project. Vaak werd tijdens sessies het belang van multidisciplinaire (blended) ondersteuningsteams benoemd om het gebruik van leertechnologie op te schalen.

De sessie van SAMBO-ICT en Kennisnet over hun onderzoek naar i-coaches gaf een zestal succesfactoren voor een optimale aanpak. Het mbo gebruikt de term i-coaches, maar is inhoudelijk vergelijkbaar met onze dlo-coach: een docent die als verbinder functioneert tussen onderwijs en ict. Iemand die de ict-ontwikkelingen didactisch kan duiden voor zijn collega’s. Voor mij zijn het hele herkenbare succesfactoren:

1: De inzet van i-coaches koppelen aan onderwijskundige doelen (borgen en sturen)
2: Aandacht voor selectie en het profiel van de i-coach (duidelijk takenpakket)
3: I-coaches hebben een structurele positie (schakel tussen operationeel, tactisch en strategisch niveau)
4: Centrale kennisdeling en aanpak
5: Transparantie over rollen en eigenaarschap
6: Facilitering met tijd en middelen

Het bloemmodel is voor mij nog steeds het beste concept (nog beter: de 2.0 versie met studenten, tot mijn vreugde hoorde ik ook vaak de term ‘studentbetrokkenheid’). Dus centraal een multidisciplinair blended design team die dlo-coaches professionaliseren en ondersteunen en voor afstemming en kennisdeling zorgt. Per opleiding een dlo-coach (vastgesteld profiel, gepositioneerd, gefaciliteerd in tijd en ruimte) en manager die leiding kan geven aan de de integratie van ict in het onderwijs. Door dlo-coaches gedeeltelijk centraal te financiëren zou een versnelling dan wel opschaling kunnen plaatsvinden. Om dit te realiseren is regie op instellingsniveau noodzakelijk. Ook zouden we op instelllingsniveau samen met alle betrokkenen de digitale didactische competenties van docenten moeten vaststellen zodat gestuurd kan worden op docentprofessionalisering. Voor mij hoort TPACK daarbij het uitgangspunt te zijn. Je moet als docent genoeg van leertechnologie weten om de afweging te kunnen maken om het wel of niet in te zetten.

Question your truth

De leerervaring, de 21-century skills (zonder die term eigenlijk gehoord te hebben) van studenten en de aansluiting op de beroepspraktijk kwam ook veelvuldig ter sprake. Als je alleen zendt, zei Maurits Berger, mis je iets essentieels in het onderwijs en dat is hoe je je kennis inzet. Je weet van alles maar je kunt er niets mee. Dit sluit aan op slotconclusie van Deborah Nas tijdens de eerste keynote op woensdagochtend: “We moeten onze studenten en docenten leren leren. Technologie kan dit faciliteren”. Van haar keynote werd ik blij, zoveel geweldige toepassingen die ik nog niet ken kwamen voorbij. Zij zei ook dat we technologie beoordelen vanuit je eigen (oude bestaande) referentiekader. Wat als boeken na videogames waren uitgevonden, wat zouden we dan van lezen vinden?  We moeten mensen helpen te ‘reframen’, mensen moeten wennen aan nieuwe technologie, dat helpt bij de adoptie. Deborah liet zien dan de wereld om ons heen zo snel verandert dat kunnen we als instituut onderwijs niet bijhouden. Het is bijna onmogelijk om te bedenken hoe de wereld er over 5 jaar uit ziet als je ziet wat er de afgelopen 5 jaar allemaal technisch mogelijk is geworden. We moeten beter leren begrijpen waarom docenten iets niet willen inzetten en hen helpen. Denk vanuit mogelijkheden in plaats van problemen, dat zei Maurits Berger letterlijk en Deborah Nas bedoelde het ook zo.

Ondanks dat ik niet meer veel bezig ben met open onderwijs, merkte ik tijdens de sessie ‘Open leermateriaal: ontwerp, ontwikkel, deel’ van dit thema nog steeds energie te krijgen. Het was gewoon ook een leuke sessie. We gingen met Quizlet aan de slag, een ontzettend leuke tool om voorkennis te activeren. Daar hoorde ik dat binnenkort een zoekportaal voor open leermateriaal komt, tot die tijd moeten we het even doen met mijn overzicht van open leermaterialen 🙂 .

The only constant is change

De afgelopen tien jaar is vooral technologisch veel veranderd (open standaarden waardoor koppelingen tussen systemen beter gaat; de impact van big data, de mogelijkheden van artificial intelligence) daardoor zijn de omstandigheden en de mogelijkheden met onze nieuwe digitale leeromgeving Moodle toch echt anders dan toen we met Blackboard begonnen. Het vraagstuk van docentprofessionalisering is echter wel hetzelfde gebleven. Volgens mij omdat hier niet expliciet genoeg aandacht voor is geweest. De Chrissen, Jossen en Erica’s pakken vernieuwingen wel op, alhoewel ik bij deze vooroplopers een vermoeidheid zie omdat (mijn interpretatie) hun inzet niet op waarde wordt geschat. Gelukkig staat docentprofessionalisering wel hoger op de agenda’s.

Voor de nabije toekomst wil ik graag samen met de dlo-coaches en docententeams de mogelijkheden verkennen die leertechnologie en onze digitale leeromgeving biedt voor hun ontwerpvragen. En daarbij ook de vraag blijven stellen: doen we dit omdat het hoort, of helpt het ons ook echt? Uiteraard zal ik altijd aandacht blijven schenken aan open onderwijs 🙂 . Ik zou het fijn vinden als we samen duidelijkheid creëren over de digitale didactische competenties van onze docenten. Nog blijer zou ik zijn als het bloemmodel tot bloei komt. Mijn invloed op deze ontwikkelingen is beperkt. Eigenaarschap ligt elders (bij faculteiten, teamleiders, docenten) en zo hoort het ook. In de tussentijd blijf ik me inzetten voor (ict)docentprofessionalisering en ondersteuning van docententeams door aan te sluiten bij de samenwerkingsstructuren die er nu zijn. Mijn kracht ligt in het verbinden en het kennis delen. Daar krijg ik energie van. En omdat dit ook steeds terugkomt als een succesfactor ga ik me hier toch weer op focussen.

Tot slot neem ik de boodschap van Maurits Berger me ter harte: niet fixeren op problemen, maar kijken naar mogelijkheden en openstaan voor het onverwachte.

Groet,
Judith

Zie ook de overzichtspagina van SURF voor een terugblik op deze onderwijsdagen.

En dit heb ik gemist op Dé Onderwijsdagen #OWD2016 #blogsOWD

Hi M!

In mijn blogpost over de congresdag HO|MBO heb ik al aangegeven dat als je keuzes moet maken dat je dan ook wat mist. Het is niet anders. SURF heeft op het innovatieblog per themalijn de belangrijkste ontwikkelingen, sessies en publicaties op een rij gezet. Handig!

Ik had graag een sessie over nieuwe technologie willen volgen, maar deze was helaas vol. En eigenlijk heb ik te weinig tijd genomen om de stands te bezoeken. Want er was volop te beleven op het gebied van VR en Lego mindstorms. Harry Vaessen heeft de Microsoft’s Hololens opgehad. Hij vond het geweldig! Nog een beetje kostbaar voor een onderwijsinstelling, maar het komt er aan.

In de blogs van Wilfred Rubens en Frans Roovers las ik over discussies learning analytics en open badges (die natuurlijk binnenkort edublocks worden 🙂 ) Interessant maar gemist.

Nog een beetje door de presentaties op Slideshare klikkend (tip voor de organisatie: koppel de presentatie ook aan het programma. Zoeken op slideshare is onbegonnen werk.) zie ik mooie voorbeelden van Blended Learning en herkenbare projecten rondom docentprofessionalisering.

De principes uit de presentatie Digitale Wijk van Hogeschool Leiden (blog Frans) wil ik ook op ons blog even archiverenleerontwerpprincipes

Tijdens de congresdag HO|MBO heb ik een tiental Zuyd collega’s zien rondlopen. In verband met het verzoek om actief kennis te delen, heb ik hen gevraagd wat zij meenamen van de OWD. Dit wordt dinsdag via de Nieuwsflits van het I-team gedeeld.

Groeten,
Judith

Zie ook mijn andere OWD2016 blogs

Bezocht Dé Onderwijsdagen Congresdag HO|MBO #OWD2016 #blogsOWD

Hoi Marcel,

De 2e OWD-dag was de congresdag voor middelbaar beroeps- en hoger onderwijs. Deze dag was opgezet rondom themalijnen zijn: digitaal leermateriaal, onderwijs op maat, learning analytics, blended en online onderwijs, digitaal toetsen en nieuwe technologieën.

De dag begon met de uitreiking van de SURF Onderwijsawards die dit jaar voor het eerst uitgereikt werden. Een bestuurder, een docent en een onderwijsprofessional die als change makers het onderwijs vernieuwen met inzet van ict werden in het zonnetje gezet. En hoewel ze alle drie (docent Farshida Zafar van Erasmus Universiteit; Jan Haarhuis van Universiteit Utrecht; Anka Mulder, TU Delft) het verdienen om deze prijs te winnen, vond ik het jammer dat er alleen winnaars waren uit de universitaire wereld. Waar zijn de change makers uit HBO en MBO?

Sessie: Hoe geef je invulling aan onderwijs op maat?

Christien Bok van SURF presenteerde tijdens de OWD de whitepaper Onderwijs op maat anno 2016.

In veel visiedocumenten komen termen als Flexibilisering en Personalisering voor. Hoe geef je handen en voeten aan de student meer centraal stellen dan het curriculum. Het operationaliseren van deze ambitie is ingewikkeld. Daarnaast is er ook nog al wat spraakverwarring over deze buzzwoorden. Als we het onderwijs flexibeler wordt dan alles beter? Zijn we wel toe aan:

  • studenten die hun eigen opleiding samenstellen;
  • uitgaan van leeruitkomst in plaat van studielast;
  • diploma’s die niet meer per se van een instelling zijn;
  • het onderwijs online beschikbaar stellen;
  • verschillende niveaus en methoden aanbieden?

Het zijn vraagstukken waar we bij Zuyd ook mee worstelen. Wat is studeerbaar, doceerbaar en organiseerbaar onderwijs? Welke waarde hechten wij aan een academische gemeenschap? Is flexibel leren niet te veel gericht op individueel leren? Moeten we niet meer inzetten op leren met anderen?
We zijn zelf ook met flexibel onderwijstrajecten bezig. Het valt niet mee om te experimenteren met de winkel open. Toch moeten we blijven praten, denken en proberen. Maar voor kiezen! Waar staat het schuifje in onderstaand model voor Zuyd? En waar willen we naar toe?

whitepaperoom_5-dimensies
Uit de gesprekken op basis waarvan dit whitepaper is samengesteld blijkt dat er vele kleine initiatieven zijn, maar weinig instellingsbreed. En veelal zijn deze initiatieven binnen de instellingen niet bekend, zoals dat ook in de volgende sessie benoemd werd.

Sessie: Onderwijs op maat? Dat kan bij ons niet!

datkanbijonsJa, van mbo-scholen kunnen wij hbo ook veel leren. Aan de hand van de publicatie Dat kan bij ons niet wel! besprak Frans Schouwenburg van Kennisnet inspirerende voorbeelden van onderwijs op maat binnen het mbo. Mooie initiatieven om het bedrijfsleven meer te betrekken, uitval te voorkomen, in te spelen op technologische ontwikkelingen.

Hoe?
– onderwijslogistiek uitwerken, onderwijscatalogus centraal
– nieuwe didactische werkvormen volgens 4c/id
– beroepsleven in de school halen en andersom
– netwerksamenleving introduceren – je kunt niet eigenstandig meer opereren in onze samenleving. Je hebt altijd anderen nodig.
– internationaliseren
– studenten aan het roer

En, zei Schouwenburg:”flexibelisering onderwijs leidt aan de achterkant tot standaardisering systemen” en “als studenten niet in het systeem passen, is het geen reden voor uitval, maar om het systeem aan te passen”

De initiatieven laten zien dat onderwijs op maat wel kan. Het levert enorm tevreden trotse studenten, docenten en bedrijven op. Maar ook spanning tussen kosten van intensieve begeleiding en kwaliteit van onderwijs. Dit soort initiatieven zijn tijdrovend, kostbaar en technisch niet volmaakt. Wil je vernieuwen dan moet je consequent zijn en dan doorpakken. Opvallend vond Schouwenburg dat er zo weinig bij elkaar in de keuken gekeken, dat er op het gebied van vernieuwing zo weinig samenwerking is.

Mmmmm …herkenbaar.

Daarna was het rennen naar de grote zaal want de onderwijsminister was er!

De minister: Onderwijs op maat met open digitaal leermateriaal

jetbussemaker

Minister Jet Bussemaker kondigde een nieuwe ronde van de Stimuleringsregeling Open en online onderwijs aan. Wat volgde was een warm pleidooi voor open onderwijs en onderzoek. Ze erkende dat dit voor docenten niet altijd gemakkelijk is. Open je leermateriaal delen, voortbouwen op het werk van anderen betekent een drempel over, jezelf kwetsbaar opstellen. Bussemaker stelde het ‘not invented here syndroom’ tegenover ‘standing on the shoulders of giants’.

Daarna volgde een rondetafelgesprek tussen Bussemaker en twee bestuurders, twee studenten en twee docenten waaronder lector Robert Schuwer. Men sprak over drempels die docenten ervaren. Volgens Robert wordt in het HBO wel leermateriaal gedeeld maar voornamelijk in het informele circuit (gunfactor, voorwathoortwat). Auteursrecht wordt als zeer complex ervaren, ondersteuning (docenten ontzorgen) is daarbij erg belangrijk. Het wordt wel eens tijd voor open en online onderwijs, was de conclusie van het gesprek. Het is 2016! Open digitaal leermateriaal hoort heel normaal te zijn.

Robert Schuwer (Fontys) en Martijn Ouwehand (TU Delft) van de Special Interest Group Open Education van SURF hebben een toolkit Open Onderwijs samengesteld die ook tijdens deze dag werd gepresenteerd. Op ons MOOCZI-blog heb ik deze toolkit al gedeeld. Je kent mijn ‘heilig geloof’ in open onderwijs en onderzoek, Marcel. Ik zou aan onze docenten van Zuyd willen vragen: wat hebben jullie nodig om hun digitaal leermateriaal open te delen? Misschien toch eens zo’n workshop organiseren?

Het was lastig kiezen tussen zoveel interessante sessies. Mijn collega’s I-adviseurs (Harry, Frans en Didi) en ik hadden onderling wel een beetje afgestemd. Didi heeft de themalijn ‘digitaal toetsen’ gevolgd, ik uiteindelijk het thema ‘onderwijs op maat’. Ik had wel andere sessies op mijn programma, maar sommige waren zo overvol …

learningspacesSessie:Het inrichten van learning spaces voor de toekomst

Marij Veugelers (UvA) verzorgde de inleiding over het belang ‘redesigning learning spaces’ en de lessons learned. Lopend langs de posters van Universiteit van Amsterdam, Wageningen University & Research, de Universiteit Twente en de Universiteit van Leiden werd met ons gedeeld welke learning spaces zij voor de toekomst ingericht hebben. Hier kwam naar voren dat vaak onderwijskundige ondersteuning onderschat wordt bij de inrichting van learning spaces. Bij UTwente is de Classroom of the Future geïntroduceerd. Een hele flexibele ruimte met verrijdbare en beschrijfbare wanden. De Universiteit Leiden biedt ongeveer vergelijkbare faciliteiten. ICLON biedt docenten tips bij lesgeven in een Active Learning Classroom over werkvormen, (de afleiding van) technologie, groepswerk. WUR had een game ontworpen waarbij je een gebouw kunt ontwerpen. Leuk gemaakt, het had het gesprek over onderwijs op gang gezet. Eerlijk gezegd vraag ik me af of het zinvol is om het te gebruiken bij ontwerpen van een onderwijsgebouw. Er gaan zoveel jaren overheen eer het gebouw staat. Dat zie je nu wel bij onze locatie Ligne. Ik denk wel dat het een goed middel kan zijn om nog eens met verschillende gremia dit spel te spelen mbt inrichting van de lokalen.

Sessie: “Heb je genoeg geleerd vandaag?” – de kwaliteitscyclus

Dit was echt een leuke sessie. Zo simpel en zo effectief. ROC Leiden zat in zwaar weer, dat was de aanleiding voor deze kwaliteitsinpuls. In de 1e week van een blok wordt aan het eind van elke lesdag in week 1 aan de studenten gevraagd:

  1. heb je genoeg geleerd vandaag?
  2. welk cijfer geef je voor hoeveel je geleerd hebt vandaag?
  3. wat kunnen we doen om het cijfer omhoog te krijgen?

De vragen worden per opleiding verzameld om anonimiteit zoveel mogelijk te waarborgen. In de terugkoppeling naar de teams worden de tips (vraag 3) zoveel mogelijk geanonimiseerd (handwerk). Op basis van de respons moeten de team acties benoemen, deze worden in week 3 teruggekoppeld naar de studenten. In week 6 worden dezelfde vragen gesteld. Alleen vraag 3 wordt vervangen door: ‘merk je dat er iets met je tips is gedaan?’

hjggv

Hoewel niet alle teams stonden te juichen bij deze aanpak en er ook scepsis was/is, is wel het gesprek over goed onderwijs op gang gekomen. Wat ik ontzettend stoer vind, is dat alle informatie (met uitzondering van de tips) open gedeeld worden op de website hebjegenoeggeleerdvandaag.nl.

Zie hier de presentatie van Herman Post. Hij attendeerde ons nog op de publicatie van de Onderwijsraad: Een ander perspectief op professionele ruimte in het onderwijs: versterk vermogen om te handelen vanuit het team.

Keynote: how do we find the time to innovate?

Druk, druk, druk. Wie het niet druk heeft, lijkt niet meer mee te tellen. Drukte lijkt wel een competitie te worden. De Britse bedrijfspsycholoog en schrijver van het boek ‘Busy’ Tony Crabbe hield ons een spiegel voor. We leggen onszelf een grote druk op: werk, media, verslavende mobile devices. Timemanagement is niet het antwoord maar attention management. Focus! Focus! Focus! Doe niet alles. Durf niets te doen (daar is t ie weer). Ontwikkel een routine om kleine veranderingen in jezelf te bewerkstelligen. Denk meer als een surfer. Ga mee op de golven, jouw golf. Een surfer pakt ze ook niet allemaal. Kies je eigen golf!

Met aardige intermezzo’s – opdrachten die je met je buurman/-vrouw uit moest voeren-, werden we (nogmaals) bewust dat multitasken echt niet gaat.

Terugkoppeling

Het congres werd geopend door Ruud Veltenaar, een filosoof-trendwatcher. Deze dag werd afgesloten door stand-up filosoof Laura van Dolron. We krijgen wat food-for-thought mee van de OWD.

Laura is sceptisch over neutrale woorden die een positieve lading krijgen zoals innovatie, transformatie, flexibiliteit. Ze houdt meer van mooie woorden als rust, waardigheid, liefde, troost.
Verder vindt ze dat we studenten of docenten niet centraal moeten stellen. Je moet lerenden met rust laten. Stel je lesstof en inspiratie centraal. Stel de wereld centraal. Ga voor meer collectiviteit en gemeenschapszin!

Het was een mooie romantische kwetsbare bespiegeling aan het eind van deze congresdag.

Groet, Judith

Zie ook mijn andere OWD2016 blogs

Bezocht Dé Onderwijsdagen Preconferentie #OWD2016 #blogsOWD

Hi Marcel,
Uiteraard was ik weer present op Dé Onderwijsdagen, hét congres voor onderwijs en ict. Eén van mijn nieuwe collega’s van de Dienst O&O vroeg mij om de kennis die ik hier opdoe actief te delen. Ja ze kennen misschien nog niet zo goed 😉 Ik doe dat zoals elk jaar met alle plezier! Nu wel een beetje later dan gepland …

De OWD zijn voor mij in eerste instantie een meet & greet met oude en nieuwe bekenden. Ik begon mijn dag met een treindate met een dierbare oude bekende Bert Frissen, inmiddels van ICTOreflect (ff reclame maken). Om vervolgens in het WTC te Rotterdam ook even bij te praten met de jongens van FeedbackFruits over onze pilot.
Het congres startte met een preconferentie over de digitale leeromgeving (DLO).

Keynote: beter, mooier en leuker onderwijs met de digitale leeromgeving

De keynote werd verzorgd door Ruud Veltenaar filosoof en trendwatcher. Een ‘inspirator van vooruitgang’ staat op zijn website. Gaat onze wereld de komende 10 jaar radicaal veranderen? Zo’n 25% dacht maar van wel …. Hij had wel wat voorbeelden ….

  • onderwijs geven met de docent als hologram. 176.000 studenten een ingewikkelde business case voorleggen. Zoek in groepen van 25 studenten de oplossing met beschikking over alle mogelijke kennisbronnen (content, data, mensen). Met als opdracht: deel binnen 2,5 uur de resultaten. Alle interactie gebeurt online. Computers verdelen de groepen, zorgen voor connectie en selecteren de beste oplossingen. Radicaal? Dit gebeurt al bij MIT.
  • Brain to computer communication. Hersenen kunnen nu al computers aansturen (denk maar eens aan slimme protheses). Kurzweil heeft het ook al over nanorobotjes in ons brein. Wat als computers het denkproces van chirurgen kunnen registreren? En al die data wordt bijeengebracht in een robot. Door wie wil jij dan worden geopereerd? Door een mens of door zo’n slimme robot?
    Ken jij IBM Watson? Ontwikkelingen op dit gebied gaan zo snel.

Veltenaar schetste ons een wereld waarin we over 10 jaar een chip van het brein van 1 mens extra in onze smartphone kunnen toevoegen (btw … zouden we dan nog wel smartphones hebben? 😉 )

118

“Dit zijn studenten! Dat zie je toch zo?”

Wat betekent dit allemaal voor het onderwijs? En als je dan ook nog rekening moet houden met de stijgende levensverwachting. Dan zou het hoger onderwijs onderwijs aan moeten gaan bieden aan 18-118 jarigen! In onze zelfredzame samenleving kunnen we niet alles alleen, we hebben elkaar nodig. Onderwijs dient toekomst- en mensgericht te zijn, moet de brug bouwen tussen de innerlijke wereld en de buitenwereld, zo bepleit Veltenaar.
Internet of things, disintermediatie (diensten zonder tussenpersonen), gamificatie, brain-to-computer communcatie, dat gaat het onderwijs de komende 10 jaar veranderen. “Is dit radicaal? Het is wel een dingetje” 😉 volgens Veltenaar.
keynote

Het heeft geen zin om te transformeren, zei Veltenaar. Laat het huidige onderwijs maar voor wat het is. Ga parallel hieraan nieuwe onderwijsvormen creëren met ouders, kinderen, docenten die hiervoor willen gaan.

Veltenaar begon zijn keynote met het zeggen dat er vaker mensen boos uit zijn toespraak wegliepen. Ik heb niemand weg zien gaan. Het was een boeiend bekend vermakelijk verhaal. Ik weet niet of het zo snel gaat als Veltenaar ons voorspiegelde. Belangrijk is in ieder geval mee te gaan in het tempo. En dat we dat samen doen. Het is niet logisch dat je alles alleen doet in onze zelfredzame samenleving.

Keynote: de digitale leeromgeving, waar hebben we het over?

infographic-hoe-staat-het-met-de-digitale-leeromgeving-2016

hoe geven onderwijsinstellingen hun digitale leeromgeving vorm anno 2016

Soms is het goed ook eens terug te kijken, dat deed Nico Juist. Aan de hand van de SURFpublicaties over dit onderwerp schetste hij hoe de (beeldvorming over de) digitale leeromgeving in de laatste 6 jaar is veranderd. Nico gaf aan dat we de ‘extended dlwo’ nog niet goed geadresseerd hebben. In de publicatie Kikkers en heilige koeien van de UvA wordt dat benoemd. Vanuit het perspectief ICTdienstverlening is de digitale leeromgeving: Blackboard, Office365, Mediasite, Zuydnet etc. Voor het onderwijs zitten daar ook allerlei webtools als Padlet, Powtoon, Socrative e.d. bij. We willen flexibel onderwijs. Hoe flexibel zijn we? Kunnen we systemen/applicaties ook loslaten? Terechte vragen. Voor ons is het goed om kennis te nemen van de notitie Flexibele en persoonlijke leeromgeving van SURFnet die deze dag ook werd gepresenteerd.

Parallelsessies – Hoe betrek je docenten bij het inrichten van de leeromgeving

Drie praktijkverhalen (Saxion, Hogeschool Leiden, Universiteit Wageningen) ieder met een ander model (9 vlaks informatiemanagementmodel, vier-in-balans, TPACK) als kapstok.

De slides geven een goed overzicht van hetgeen gedeeld werd tijdens deze sessie. Conclusie: support is altijd cruciaal. Ook in deze sessie werd het ontzorgen van docenten benoemd, net zoals structuur en kaders (formats/templates) bieden. Hier is uiteraard wel menskracht voor nodig. Werkstudenten kunnen hierbij ook een helpende hand bieden. Van mijn naamgenoot van Saxion ontvang ik nog documentatie mbt hun opzet en begeleiding van deeltijdonderwijs. Iedereen probeert net zoals wij met werklunches, inspiratiesessie, teachers lounge, online kennisbanken docenten te enthousiasmeren.

[Saxion heeft als uitgangspunt dat volwassen het onderwijs ook geheel online moeten kunnen volgen. Dit heeft uiteraard consequenties voor het ontwikkelen van het onderwijs. Daarnaast betrekken ze in een vroeg stadium het werkveld bij onderwijswikkeling door een werkveldcheck uit te voeren. Interessant om over na te denken.]

Keynote: de digitale leeromgeving zonder gedoe

Jan-Peter Bogers heeft het boek Versimpelen – projecten realiseren zonder gedoe geschreven. Zijn onderwijsprojecten ingewikkeld? Of maken we ze 😉 het ingewikkeld? Projecten worden vaak een gedoe (aha daarom vind ik projecten ook niet leuk 🙂 ) Wat zijn de gedoefactoren? Ik noemde al meteen ‘mensen’ (je hebt 2 typen: ‘motortjes’ en ‘putjes’). Ja dat was 1 van 6, daarnaast uiteraard geld, tijd, regels, complexiteit en last-but-not-least ‘jezelf’. Jaja, ik weet dat ik ook wel wat (voor andere irritante) stokpaardjes heb. Deze video van De Mier brengt het gedoe raak in beeld.

Versimpelen is een manier om focus aan te brengen in projecten om van complex naar simpel en van gedoe naar flow te komen.We moeten ons afvragen: waarom doe je wat je doet? Wat en wie heb je écht nodig? En wat heb je nog niet nodig? Een plan van aanpak zou op een post-it moeten kunnen.
Wat ik me wel ook steeds vaker afvraag: Wat zou er gebeuren als we niets of niet doen? Lossen problemen dan vanzelf op? Ik weet wel dat ik niets of niet doen ontzettend moeilijk vind.

In het begin van de dag publiceerde SURF het Trendrapport 2016, deze werd tijdens het Trending Dinner gepresenteerd. Deze heb ik gelaten voor wat het was. Ik had mijn eigen trending dinner georganisereerd. Samen met Liesbeth Mantel, onze Rotterdamse vriendin die binnenkort een Limburgs meisje wordt, heb ik de dag afgesloten met een heerlijk gezellig etentje.

Judith

Zie ook mijn andere OWD2016 blogs