Site-archief
Boegbeeldproject hbo Verpleegkunde
Dag Marcel,
Tijdens de pre-conferentie van De Onderwijsdagen over open leermaterialen hoorde ik over het boegbeeldproject hbo Verpleegkunde waar Zuyd aan deelneemt. Supertof! Maar welke collega’s zouden daar bij zijn betrokken? Robert Schuwer mailde me hun namen. Onlangs had ik een gesprek met hen: Philo Logister en Marijke van Hommerich – Cronenberg. Hun ervaringen heb ik zojuist via de Nieuwsflits en onderwijsontwikkeling.zuyd.nl binnen Zuyd gedeeld. Graag deel ik hun ervaringen en verhaal ook op ons blog.
Open leermateriaal (ofwel: OER – Open Education Resources)
Alle vormen van openheid in het onderwijs draag ik een warm hart toe en daar heb ik ook al vaker over geblogd. Oud-minister Bussemaker had in haar strategische agenda ‘HO2025, de waarde(n) van weten’ (2015) de ambitie geformuleerd dat alle docenten in het hoger onderwijs in 2025 hun leermaterialen delen. De huidige minster Van Engelshoven hecht ook veel belang aan open onderwijs. Tijdens de Open Education Global Conference (24 april jl.) sprak de minister trots over het ‘Flagship Project for Bachelor of Nursing‘. Deze ambitie blijft gelukkig overeind.
Boegbeeldproject hbo Verpleegkunde
Het boegbeeldproject hbo Verpleegkunde is een gesubsidieerd project waarbij 5 hogescholen met elkaar hebben samengewerkt aan een platform om leermaterialen gratis en openbaar uit te wisselen en een community om met elkaar over het vak te praten.
In opdracht van Vereniging Hogescholen heeft het Landelijk Overleg Opleidingen Verpleegkunde (LOOV) samen met 5 hogescholen open leermaterialen beschikbaar gemaakt. Het afgelopen jaar heeft Zuyd met 4 andere hbo-v opleidingen (HAN, Saxion, Hogeschool Rotterdam en Fontys) een digitale omgeving ingericht waar hbo-docenten verpleegkunde leermaterialen kunnen plaatsen en delen. Ook andere belangstellenden, zoals studenten Verpleegkunde, werkende professionals, instellingen voor bij- en nascholing en mbo-opleidingen Verpleegkunde kunnen gebruiken maken van deze materialen.
Het boegbeeldtraject is onlangs afgerond maar wordt voortgezet in het project SAMEN hbo Verpleegkunde. Het ministerie ziet het boegbeeldproject als een voorbeeld en subsidieert daarom wederom dit vervolgtraject (met 7 andere hogescholen). Tevens hebben alle 17 hogescholen, verenigd in LOOV, een intentieverklaring ondertekend om de komende twee jaar jaarlijks per hogeschool €20.000,- te investeren in docenturen om Wikiwijs te blijven vullen.
Wikiwijs
De digitale omgeving waar het leermateriaal via een open Creative Commons licentie geplaatst wordt, is Wikiwijs. Als je samenwerkt in zo’n omgeving is het wenselijk dat je afspraken maakt over metadata. Kernbegrippen waar binnen Wikiwijs gezocht kan worden, zijn ontleend van de CanMEDS (zorgcompetenties) en BN2020 (landelijk beroeps- en opleidingsprofiel verpleegkundige op bachelorniveau). Tevens is een checklist kwaliteit leermateriaal opgesteld. Deze kan gebruikt worden door docenten om te bepalen of het leermateriaal aan de kwaliteitseisen voldoet. Philo en Marijke geven aan dat de bibliotheek hier een belangrijke rol bij kan spelen.
Keurmeesters
Landelijk zijn drie kwaliteitscontroleurs (Zuyd, Fontys, HAN) die het geüploade materiaal aan de hand van de checklist bekijken en bepalen of het leermateriaal van een keurmerk kan worden voorzien (“aanbevolen door hbo verpleegkunde“). Ook kan elke deelnemer in Wikiwijs het materiaal beoordelen door het toekennen van sterren. Leermateriaal kan bestaan uit een toets, filmpje, powerpoint tot een complete lesmodule.
Delen
Philo en Marijke hebben hun collega’s tijdens een studiedag en via een mail geïnformeerd over het boegbeeldproject. Collega’s reageerden enthousiast. Dat dit nog niet heeft geleid tot veel aanbod van leermateriaal, vind ik wel te verwachten. In een artikel dat ik samen met Martijn Ouwehand heb geschreven over kansen voor inbedding open en online onderwijs in campusonderwijs hebben wij ook aandacht geschonken aan de belemmeringen en barrières. Het is mooi om te horen dat binnen het project ook aandacht is voor deze belemmeringen en dat geprobeerd is deze zoveel mogelijk weg te nemen. Philo en Marijke vertelden dat hun hbo-v collega’s al wel in de Wikiwijs omgeving zoeken naar geschikt onderwijsmateriaal voor hun nieuwe curriculum. Binnenkort zal Philo een workshop verzorgen hoe docenten zelf materiaal kunnen uploaden naar Wikiwijs. Gesteund door hun teamleiders zullen Philo en Marijke hun collega’s stimuleren zoveel mogelijk te delen. Er is genoeg mooi materiaal door Zuyd ontwikkeld. En zij gaven aan dat in ieder geval modules die ontwikkeld worden met behulp van subsidies, een plekje moeten krijgen in Wikiwijs.
Ik weet dat er een integratie beschikbaar is tussen Moodle en Wikiwijs. Maar weet momenteel niet of deze integratie ook voor Zuyd actief is. Ik ga het uitzoeken. Als je Wikiwijs vanuit Moodle kunt doorzoeken en materiaal kunt invoegen in cursussen is er in ieder geval al weer een belemmering minder!
Community
Naast Wikiwijs, de digitale omgeving voor leermaterialen, is een virtueel ontmoetingspunt ingericht voor hbo-docenten Verpleegkunde. Een community waar je met elkaar in gesprek kan gaan over leermaterialen en andere thema’s. Het doel van deze community is daardoor bij te dragen aan onderhoud en uitbreiding van de verzameling leermaterialen (duurzaamheid). Aan de enthousiaste reacties van Philo en Marijke is duidelijk dat een ondersteunende community het delen stimuleert. “Je weet elkaar te vinden”, zei Philo. Ook al heb je elkaar maar een paar keer fysiek ontmoet, een active community doet de rest. Gelukkig is het belang van een communitymanager onderkend en wordt deze ook door LOOV en de subsidie gefinancieerd. Voor deze community kun je je aanmelden via www.hbovpk.nl.
Tijdens de afronding van het boegbeeldproject en de kick-off van het SAMEN-project is er gefilmd. Een sfeerimpressie is hier te bekijken:
Philo en Marijke geven aan dat ze met veel plezier aan dit mooie project hebben meegewerkt en ook in de toekomst hun bijdrage zullen leveren. Zij zullen zich ook inzetten en andere opleidingen stimuleren aan de slag te gaan met het digitaal delen van leermateriaal.
Leer van dit voorbeeld! Ik ben trots op onze onderwijspioniers. Op mijn steun kunnen ze rekenen.
Groet,
Judith
Bronnen/Achtergrondinformatie:
- SURF
- Flyer 5 scenario’s om leermateriaal opnieuw te gebruiken
- Checklist kwaliteit leermateriaal hbo-vpk
- Toespraak Minister van Engelshoven bij Open Education Global Conference
- Blog over Boegbeeldproject op onderwijsontwikkeling.zuyd.nl
- Blog over Boegbeeldproject door ICTO Saxion
Update
Robert Schuwer gaf me via LinkedIn nog een extra link door
- blogomgeving waarin aanpak, ervaringen en lessons learned gedeeld zijn
Dank!
De waarde van open en open als waarde
Ha Marcel,
Gisteren ontving ik van Robert Schuwer het onderzoeksrapport van hem en Ben Janssen met de mooie titel:
De waarde van open en open als waarde
Enige tijd geleden ben ik door Robert geïnterviewd (je kunt in bijlage 4 de vragen lezen die mij gesteld zijn) over hoe binnen Zuyd aangekeken wordt tegen het delen van open leermaterialen en online cursussen en hergebruiken van open leermaterialen en cursussen. Hoe Zuyd er tegen aan kijkt weet ik niet, ik heb mijn inzichten en ervaringen binnen Zuyd gedeeld, zie ook ons MOOCZI-blog warop ik de managementsamenvatting heb gedeeld. Alles is uiteraard gepubliceerd onder CC-BY 🙂
De onderzoeksvraag was:
Wat leidt tot c.q. is nodig voor een brede adoptie van delen van open leermaterialen en online cursussen en hergebruiken van open leermaterialen en cursussen door docenten in het bekostigde hoger onderwijs in Nederland?
Ze hebben 55 interviews (bestuurders, docenten, ondersteuners) afgenomen op 4 universiteiten en 6 hogescholen. Uitgebreid (gebruikmakend van een codeboom) zijn de interviews beschreven en geanalyseerd. Mijn korte samenvatting van de resultaten:
Er wordt veel leermateriaal gedeeld, vooral om de kwaliteit van het campusonderwijs te verbeteren. Docenten bepalen hoe ze willen delen (autonomie wordt zowel door docent als bestuurder cruciaal gevonden), het delen en hergebruiken is daarom erg divers qua openheid. Om structureel te delen en hergebruiken is ondersteuning in tijd, geld en ondersteuning essentieel. Als er al sprake is van ‘open’ beleid dan zijn docenten hiervan onvoldoende van op de hoogte. MOOC’s worden gezien als een versneller voor de adoptie van open delen van materialen en cursussen binnen een instelling.
Uiteraard zijn er mooie zinvolle aanbevelingen geformuleerd:
- Maak de meerwaarde van open delen en hergebruiken duidelijk aan docenten;
- Zorg bij deze verandering van de beeldvorming rondom open delen en hergebruiken bij docenten voor ondersteuning vanuit de instelling: op ICT-gebied, juridische en onderwijskundige aspecten, facilitering in tijd, aanwezigheid van een veilige experimenteerruimte en een ondersteunende infrastructuur;
- Formuleer op faculteits-, instituuts- en instellingsniveau beleid op het gebied van open delen en hergebruiken dat de activiteiten die onder aanbeveling 1 en 2 genoemd worden mogelijk maakt;
- Koppel beleid inzake open delen en hergebruiken aan andere thema’s van onderwijsvernieuwing of aan thema’s als internationalisering.
Zal ik nog eens een poging wagen om deze adviezen binnen Zuyd te delen? Er ligt immers een ‘opdracht‘ van de minister dat in 2025 alle HO-docenten hun onderwijsmateriaal, Open Educational Resources (OER), vrij beschikbaar dienen te stellen. De doelstellingen zijn door een taskforce bij OCW omschreven in het programmaplan ‘Open & Verbonden Hoger onderwijs, uitwisseling van digitaal leermateriaal’. Hierin staat dat na afloop van het programma in 2020
- Docenten het normaal vinden om:
• digitaal leermateriaal te delen met collega’s,
• te reflecteren met collega’s op digitaal leermateriaal, en
• digitaal leermateriaal van collega’s te hergebruiken in het eigen onderwijs. - Docenten over de juiste faciliteiten beschikken en worden zij door de instelling op maat ondersteund in tijd, ruimte en middelen om te kunnen delen, reflecteren en hergebruiken.
- De beschikbare ict-voorzieningen zorgen dat delen, reflecteren en hergebruiken snel, eenvoudig en gebruikersvriendelijk mogelijk is.
Duzzz … 🙂
Judith
Four principles for the open world. TEDtalk Don Tapscott
Gisteren een TEDtalk van Don Tapscott en ja, vandaag weer één, Marcel. Deze is te mooi en past te veel in mijn straatje om ‘m niet te delen op ons blog. Deze TEDtalk van Tapscott Four principles for the open world is al wat ouder (2012) maar nog steeds actueel.
Het verhaal is bekend maar de betekenissen (samenwerking, transparantie, delen, emancipatie) die hij benoemd bij de term ‘openheid’ zijn nog geen gemeengoed, tenminste zo ervaar ik dat niet. Het kan zo mooi zijn: internet waarmee het tijdperk van ‘genetwerkte intelligentie’ wordt waargemaakt.
You need to have integrity as part of your bones and your DNA as an organization, because if you don’t, you’ll be unable to build trust, and trust is a sine qua non of this new network world.
En hij maakt er zo’n hoopvol verhaal van, met een heel mooi en voor mij al bekend filmpje tot slot.
And imagine, just consider this idea, if you would: What if we could connect ourselves in this world through a vast network of air and glass? Could we go beyond just sharing information and knowledge? Could we start to share our intelligence? Could we create some kind of collective intelligence that goes beyond an individual or a group or a team to create, perhaps, some kind of consciousness on a global basis? Well, if we could do this, we could attack some big problems in the world.
Must see!
Mooi weekend
Judith
“Open open open moet het zijn!”
Ha Marcel,
Het is niet de eerste keer dat ik blog over Open. Het is zal ook niet de laatste keer zijn. Deze prachtige liedregel van Thé Lau heb ik al eerder aangehaald. Dit mooie nummer heb ik vorig jaar vol overgave meegezongen tijdens Concert@Sea toen BLØF met dit nummer als eerbetoon aan Thé dit heerlijke festival opende. Want open moet het zijn. En ik zal dat nog heel vaak overal moeten blijven zeggen (en zingen? 🙂 ). Zo ook de afgelopen weken…
Vorige week bespraken we een nota onderzoeksbeleid van een collega, waarin gelukkig de term ‘Open Access’ vermeld stond maar ik weinig las over open onderzoek. Open Access is zoals je weet ook een speerpunt van staatssecretaris Dekker meldt die vindt dat alle wetenschappelijke publicaties in 2024 vrij toegankelijk en gratis online beschikbaar moeten zijn. Team Onderzoek van Zuyd Bibliotheek maakt op dit gebied al goede stappen. Mooi. Maar …
“Open science wordt een revolutionaire omwenteling. Gesloten modellen, gesloten instellingen gaan eraan. We staan nog maar aan het begin.”, zei Koen Becking, collegevoorzitter in Tilburg onlangs in ScienceGuide. Ik ben het met hem eens als hij zegt dat Open Access essentieel is voor kennisdeling in het big data tijdperk. Dus inderdaad “Met open access komt open science op tafel en dat leidt tot open data als uitgangspunt.” Dit zal een grote impact op zijn op de manier waarop we onderzoek doen. Vandaar ook mijn opmerking dat hierover iets in een nota over onderzoeksbeleid zou moeten staan.
En onderzoek staat in verbinding met onderwijs, zo zien wij dat bij Zuyd. Dus open onderzoek staat ook in verbinding met open onderwijs. En ‘open’ raakt niet alleen het reguliere onderwijs maar zeker ook het LevenLangLeren, het onderwijs van Zuyd Professional. Dus ook daar blijf ik aandacht vragen voor het gebruiken en maken van open educational resources, voor open onderwijs bij het ontwerpen van onderwijs. (Check ook eens de 2 recente publicaties van SURF waarover ik op MOOCZI-blog gepubliceerd heb: Verkenning: opschaling van open en online onderwijs. Regelgeving en aandachtspunten en de brochure Nieuwe doelgroepen bereiken via de online masters van Wageningen University. Beide heel interessant, zeker ook voor Zuyd Professional).
Open Education Week’s goal is to raise awareness about free and open educational opportunities that exist for everyone, everywhere, right now.
Bron: http://www.openeducationweek.org/page/what-is-open-education-week
Nu vond van 7 t/m 11 maart de Open Education Week. Binnen Zuyd was hier weinig aandacht voor. Behalve mijn bericht in de Nieuwsflits heb ik er weinig over gehoord. In het land heb ik wel het een en ander gehoord en gelezen. Uiteraard veel via TU Delft, de koploper van de Open Education beweging in Nederland. Zij hadden ook een mooi filmpje gemaakt, precies waar open onderwijs en open onderzoek om draait. Dus ik deel het ook graag hier op ons blog.
Twee weken geleden was ik bij een presentatie van Marijke Kral, lector Leren met ICT bij de faculteit Educatie van de HAN. Zij eindigde haar presentatie met een oproep aan de aanwezige hogescholen om ook open online onderwijs projectvoorstellen in te dienen bij SURF. Het ministerie van OCW vindt open en online onderwijs belangrijk en stelt t/m 2018 jaarlijks geld beschikbaar om dit te stimuleren. Inmiddels zijn 11 projectvoorstellen gehonoreerd, uiterlijk 1 mei volgt het besluit over de tweede aanvraagronde. Het is opvallend, zei Marijke die in beoordelingscommissie zit, hoe weinig hogescholen een call for proposals indienen. Volgend jaar een nieuwe ronde. Toch maar weer eens proberen om open en online onderwijs op de agenda van Zuyd te krijgen? Het is mij in de afgelopen 2-3 jaar nog niet gelukt 😦 .
Maar dan heb je ineens zo’n pareltje in de organisatie 🙂 Onze Evelien van Limbeek flikt het gewoon! Zij heeft op het Open Education platform van Blackboard een Open Online Curus gebouwd. Deze gratis cursus over enkele onderwerpen uit de verloskunde wordt aangeboden ter gelegenheid van de inauguratie van Marianne Nieuwenhuijze als lector Midwifery biedt de Academie Verloskunde Maastricht van Zuyd. Het is niet Massive, maar het is wel Open en volledig Online. Net als ons MOOCZI-project heeft zij gebruik gemaakt van diverse opname technieken. Video’s met talking heads, kennisclips, videoscibe, ingesproken Powerpoints/Prezi. Als coördinator kost het veel werk om iedereen in beweging te krijgen. Uiteraard lukt het haar. Vanmorgen is ’t ie open en online gegaan! Met zo’n 200 ingeschreven studenten. Spannend vindt Evelien het. Ik vind het stoer van haar. Succes! Laten we hopen dat de eerste in een mooie rij gaat worden.
Zie mijn bericht op het MOOCZI-blog over deze open en online cursus over verloskunde
Groeten,
Judith
“Tijd voor ouderwets nadenken” in wetenschappelijk onderzoek
Hi Marcel.
Een paar weken geleden twitterde ik een krantenbericht over het artikel Estimating the reproducibility of psychological science uit het tijdschrift Science. Het bleek dat zo’n 60% van 100 psychologische onderzoeken uit 2008 die herhaald werden in het kader van het Open Science Collaboration project niet dezelfde uitkomsten opleverden. Het was geen random steekproef en betrof alleen die onderzoeken die gemakkelijk te herhalen waren.
Veel onderzoek niet repliceerbaar #nrc pic.twitter.com/FzXRrQf7nl
— Judith van Hooijdonk (@jujuutje) 28 augustus 2015
Uiteraard staat na zo’n bericht de wetenschappelijke wereld een beetje op zijn kop.
Dit betekent natuurlijk niet dat al het psychologisch onderzoek onzin en frauduleus (Stapel-syndroom) is. Het lijkt mij ook schier onmogelijk om al het onderzoek naar menselijke psyche en gedrag te repliceren. Het is zo complex en context afhankelijk. Tijdens mijn eigen onderwijskundig onderzoek heb ik vaker met mijn dochter (die tegelijk met mij bezig was met een onderzoek in de communicatiewetenschappen) gesproken over de meetbaarheid van sociaal wetenschappelijk onderzoek. Wij vonden het lastig. Er zit zoveel ruis in het onderzoeksproces: aard van vragen, interpretatie, waarde en normen van onderzoeker, etc.
Gisteren stond in de NRC een column van Jan Derksen. Hij verwoordde wat ik voel bij onderzoek:
In een poging zo objectief mogelijk te zijn, wordt de toevlucht gezocht in de statistiek en methodiek. In plaats daarvan zou men observatie en denken moeten trainen; die zijn cruciaal bij psychologieonderzoek.
Dit ‘ouderwets’ nadenken is volgens mij niet alleen cruciaal voor psychologieonderzoek, maar ook voor onderwijsonderzoek, communicatieonderzoek. Van al die cijfertjes en methodologieën gepresenteerd tijdens de ORD werd ik niet echt heel vrolijk. Meer aandacht voor waarderend onderzoeken dat gericht is op samen dromen en creeëren ipv cijfertjes genereren zou ik wel voor zijn 🙂
Tijdens mijn studie werd gedoceerd dat wetenschappelijk onderzoek systematisch en controleerbaar moest zijn. Het onderzoek moest door anderen herhaald kunnen worden en dezelfde resultaten opleveren. Tevens kon er maar één verklaring voor het onderzochte probleem zijn, en je moest het veronderstelde kunnen aantonen. Voor mij betekende dit dat ik in mijn onderzoek gebruik ging maken van ‘valide en betrouwbare instrumenten’, en niet het pad bewandelde van wat meer onconventionele onderzoeksmethode.
Of het (psychologisch) onderzoek in een crisis verkeert zoals Jan Derksen in zijn column beweert, weet ik niet. Daarvoor ken ik de wetenschappelijke wereld (nog) niet goed genoeg. Meer aandacht voor ‘twijfel’ in onderzoek in plaats van alles willen bewijzen zou voor mij het reflecterend proces dat onderzoek volgens mij zou moeten zijn ten goede komen. Dat betekent voor mij ook meer samenwerking tussen onderzoekers. Zo’n project / beweging als Open Science Collaboration is een mooi initiatief om dialoog over wetenschappelijke waarde te stimuleren. Open onderzoek! Ik ben voor!
Judith
2 BE JAMMED 