Site-archief
Boegbeeldproject hbo Verpleegkunde
Dag Marcel,
Tijdens de pre-conferentie van De Onderwijsdagen over open leermaterialen hoorde ik over het boegbeeldproject hbo Verpleegkunde waar Zuyd aan deelneemt. Supertof! Maar welke collega’s zouden daar bij zijn betrokken? Robert Schuwer mailde me hun namen. Onlangs had ik een gesprek met hen: Philo Logister en Marijke van Hommerich – Cronenberg. Hun ervaringen heb ik zojuist via de Nieuwsflits en onderwijsontwikkeling.zuyd.nl binnen Zuyd gedeeld. Graag deel ik hun ervaringen en verhaal ook op ons blog.
Open leermateriaal (ofwel: OER – Open Education Resources)
Alle vormen van openheid in het onderwijs draag ik een warm hart toe en daar heb ik ook al vaker over geblogd. Oud-minister Bussemaker had in haar strategische agenda ‘HO2025, de waarde(n) van weten’ (2015) de ambitie geformuleerd dat alle docenten in het hoger onderwijs in 2025 hun leermaterialen delen. De huidige minster Van Engelshoven hecht ook veel belang aan open onderwijs. Tijdens de Open Education Global Conference (24 april jl.) sprak de minister trots over het ‘Flagship Project for Bachelor of Nursing‘. Deze ambitie blijft gelukkig overeind.
Boegbeeldproject hbo Verpleegkunde
Het boegbeeldproject hbo Verpleegkunde is een gesubsidieerd project waarbij 5 hogescholen met elkaar hebben samengewerkt aan een platform om leermaterialen gratis en openbaar uit te wisselen en een community om met elkaar over het vak te praten.
In opdracht van Vereniging Hogescholen heeft het Landelijk Overleg Opleidingen Verpleegkunde (LOOV) samen met 5 hogescholen open leermaterialen beschikbaar gemaakt. Het afgelopen jaar heeft Zuyd met 4 andere hbo-v opleidingen (HAN, Saxion, Hogeschool Rotterdam en Fontys) een digitale omgeving ingericht waar hbo-docenten verpleegkunde leermaterialen kunnen plaatsen en delen. Ook andere belangstellenden, zoals studenten Verpleegkunde, werkende professionals, instellingen voor bij- en nascholing en mbo-opleidingen Verpleegkunde kunnen gebruiken maken van deze materialen.
Het boegbeeldtraject is onlangs afgerond maar wordt voortgezet in het project SAMEN hbo Verpleegkunde. Het ministerie ziet het boegbeeldproject als een voorbeeld en subsidieert daarom wederom dit vervolgtraject (met 7 andere hogescholen). Tevens hebben alle 17 hogescholen, verenigd in LOOV, een intentieverklaring ondertekend om de komende twee jaar jaarlijks per hogeschool €20.000,- te investeren in docenturen om Wikiwijs te blijven vullen.
Wikiwijs
De digitale omgeving waar het leermateriaal via een open Creative Commons licentie geplaatst wordt, is Wikiwijs. Als je samenwerkt in zo’n omgeving is het wenselijk dat je afspraken maakt over metadata. Kernbegrippen waar binnen Wikiwijs gezocht kan worden, zijn ontleend van de CanMEDS (zorgcompetenties) en BN2020 (landelijk beroeps- en opleidingsprofiel verpleegkundige op bachelorniveau). Tevens is een checklist kwaliteit leermateriaal opgesteld. Deze kan gebruikt worden door docenten om te bepalen of het leermateriaal aan de kwaliteitseisen voldoet. Philo en Marijke geven aan dat de bibliotheek hier een belangrijke rol bij kan spelen.
Keurmeesters
Landelijk zijn drie kwaliteitscontroleurs (Zuyd, Fontys, HAN) die het geüploade materiaal aan de hand van de checklist bekijken en bepalen of het leermateriaal van een keurmerk kan worden voorzien (“aanbevolen door hbo verpleegkunde“). Ook kan elke deelnemer in Wikiwijs het materiaal beoordelen door het toekennen van sterren. Leermateriaal kan bestaan uit een toets, filmpje, powerpoint tot een complete lesmodule.
Delen
Philo en Marijke hebben hun collega’s tijdens een studiedag en via een mail geïnformeerd over het boegbeeldproject. Collega’s reageerden enthousiast. Dat dit nog niet heeft geleid tot veel aanbod van leermateriaal, vind ik wel te verwachten. In een artikel dat ik samen met Martijn Ouwehand heb geschreven over kansen voor inbedding open en online onderwijs in campusonderwijs hebben wij ook aandacht geschonken aan de belemmeringen en barrières. Het is mooi om te horen dat binnen het project ook aandacht is voor deze belemmeringen en dat geprobeerd is deze zoveel mogelijk weg te nemen. Philo en Marijke vertelden dat hun hbo-v collega’s al wel in de Wikiwijs omgeving zoeken naar geschikt onderwijsmateriaal voor hun nieuwe curriculum. Binnenkort zal Philo een workshop verzorgen hoe docenten zelf materiaal kunnen uploaden naar Wikiwijs. Gesteund door hun teamleiders zullen Philo en Marijke hun collega’s stimuleren zoveel mogelijk te delen. Er is genoeg mooi materiaal door Zuyd ontwikkeld. En zij gaven aan dat in ieder geval modules die ontwikkeld worden met behulp van subsidies, een plekje moeten krijgen in Wikiwijs.
Ik weet dat er een integratie beschikbaar is tussen Moodle en Wikiwijs. Maar weet momenteel niet of deze integratie ook voor Zuyd actief is. Ik ga het uitzoeken. Als je Wikiwijs vanuit Moodle kunt doorzoeken en materiaal kunt invoegen in cursussen is er in ieder geval al weer een belemmering minder!
Community
Naast Wikiwijs, de digitale omgeving voor leermaterialen, is een virtueel ontmoetingspunt ingericht voor hbo-docenten Verpleegkunde. Een community waar je met elkaar in gesprek kan gaan over leermaterialen en andere thema’s. Het doel van deze community is daardoor bij te dragen aan onderhoud en uitbreiding van de verzameling leermaterialen (duurzaamheid). Aan de enthousiaste reacties van Philo en Marijke is duidelijk dat een ondersteunende community het delen stimuleert. “Je weet elkaar te vinden”, zei Philo. Ook al heb je elkaar maar een paar keer fysiek ontmoet, een active community doet de rest. Gelukkig is het belang van een communitymanager onderkend en wordt deze ook door LOOV en de subsidie gefinancieerd. Voor deze community kun je je aanmelden via www.hbovpk.nl.
Tijdens de afronding van het boegbeeldproject en de kick-off van het SAMEN-project is er gefilmd. Een sfeerimpressie is hier te bekijken:
Philo en Marijke geven aan dat ze met veel plezier aan dit mooie project hebben meegewerkt en ook in de toekomst hun bijdrage zullen leveren. Zij zullen zich ook inzetten en andere opleidingen stimuleren aan de slag te gaan met het digitaal delen van leermateriaal.
Leer van dit voorbeeld! Ik ben trots op onze onderwijspioniers. Op mijn steun kunnen ze rekenen.
Groet,
Judith
Bronnen/Achtergrondinformatie:
- SURF
- Flyer 5 scenario’s om leermateriaal opnieuw te gebruiken
- Checklist kwaliteit leermateriaal hbo-vpk
- Toespraak Minister van Engelshoven bij Open Education Global Conference
- Blog over Boegbeeldproject op onderwijsontwikkeling.zuyd.nl
- Blog over Boegbeeldproject door ICTO Saxion
Update
Robert Schuwer gaf me via LinkedIn nog een extra link door
- blogomgeving waarin aanpak, ervaringen en lessons learned gedeeld zijn
Dank!
De waarde van open en open als waarde
Ha Marcel,
Gisteren ontving ik van Robert Schuwer het onderzoeksrapport van hem en Ben Janssen met de mooie titel:
De waarde van open en open als waarde
Enige tijd geleden ben ik door Robert geïnterviewd (je kunt in bijlage 4 de vragen lezen die mij gesteld zijn) over hoe binnen Zuyd aangekeken wordt tegen het delen van open leermaterialen en online cursussen en hergebruiken van open leermaterialen en cursussen. Hoe Zuyd er tegen aan kijkt weet ik niet, ik heb mijn inzichten en ervaringen binnen Zuyd gedeeld, zie ook ons MOOCZI-blog warop ik de managementsamenvatting heb gedeeld. Alles is uiteraard gepubliceerd onder CC-BY 🙂
De onderzoeksvraag was:
Wat leidt tot c.q. is nodig voor een brede adoptie van delen van open leermaterialen en online cursussen en hergebruiken van open leermaterialen en cursussen door docenten in het bekostigde hoger onderwijs in Nederland?
Ze hebben 55 interviews (bestuurders, docenten, ondersteuners) afgenomen op 4 universiteiten en 6 hogescholen. Uitgebreid (gebruikmakend van een codeboom) zijn de interviews beschreven en geanalyseerd. Mijn korte samenvatting van de resultaten:
Er wordt veel leermateriaal gedeeld, vooral om de kwaliteit van het campusonderwijs te verbeteren. Docenten bepalen hoe ze willen delen (autonomie wordt zowel door docent als bestuurder cruciaal gevonden), het delen en hergebruiken is daarom erg divers qua openheid. Om structureel te delen en hergebruiken is ondersteuning in tijd, geld en ondersteuning essentieel. Als er al sprake is van ‘open’ beleid dan zijn docenten hiervan onvoldoende van op de hoogte. MOOC’s worden gezien als een versneller voor de adoptie van open delen van materialen en cursussen binnen een instelling.
Uiteraard zijn er mooie zinvolle aanbevelingen geformuleerd:
- Maak de meerwaarde van open delen en hergebruiken duidelijk aan docenten;
- Zorg bij deze verandering van de beeldvorming rondom open delen en hergebruiken bij docenten voor ondersteuning vanuit de instelling: op ICT-gebied, juridische en onderwijskundige aspecten, facilitering in tijd, aanwezigheid van een veilige experimenteerruimte en een ondersteunende infrastructuur;
- Formuleer op faculteits-, instituuts- en instellingsniveau beleid op het gebied van open delen en hergebruiken dat de activiteiten die onder aanbeveling 1 en 2 genoemd worden mogelijk maakt;
- Koppel beleid inzake open delen en hergebruiken aan andere thema’s van onderwijsvernieuwing of aan thema’s als internationalisering.
Zal ik nog eens een poging wagen om deze adviezen binnen Zuyd te delen? Er ligt immers een ‘opdracht‘ van de minister dat in 2025 alle HO-docenten hun onderwijsmateriaal, Open Educational Resources (OER), vrij beschikbaar dienen te stellen. De doelstellingen zijn door een taskforce bij OCW omschreven in het programmaplan ‘Open & Verbonden Hoger onderwijs, uitwisseling van digitaal leermateriaal’. Hierin staat dat na afloop van het programma in 2020
- Docenten het normaal vinden om:
• digitaal leermateriaal te delen met collega’s,
• te reflecteren met collega’s op digitaal leermateriaal, en
• digitaal leermateriaal van collega’s te hergebruiken in het eigen onderwijs. - Docenten over de juiste faciliteiten beschikken en worden zij door de instelling op maat ondersteund in tijd, ruimte en middelen om te kunnen delen, reflecteren en hergebruiken.
- De beschikbare ict-voorzieningen zorgen dat delen, reflecteren en hergebruiken snel, eenvoudig en gebruikersvriendelijk mogelijk is.
Duzzz … 🙂
Judith
On Being a Scientist, een open en online cursus over wetenschappelijke integriteit
Ha Marcel,
Gisteren zag ik al diverse tweets (en ik zag dat de NOS het ook had opgepikt) voorbij komen over de première van de wetenschappelijke fictiefilm ‘On being a scientist’. Ik heb aflevering 1 inmiddels gezien en ik denk dat deze serie (want de film is opgeknipt 8 afleveringen van om en nabij de 7-8 minuten) prachtige lesstof biedt om de wetenschappelijke waarden en normen met studenten of tussen onderzoekers te bediscussiëren.
Het filmmateriaal staat onder Creative Commons licentie op YouTube en kan door iedereen gebruikt worden. Ook het bijbehorende lesmateriaal zal nog beschikbaar komen via Coursera. Vooralsnog is het lesmateriaal alleen nog maar beschikbaar via Blackboard, zo las ik in de studiegids van de Universiteit Leiden. Dit is dus het resultaat van één van de gehonoreerde projectvoorstellen Stimuleringsregeling Open en Online Onderwijs van het Ministerie van OCW waar ik onlangs over blogde. Mooi hè!
Uit de factsheet “De cursus wordt zo opgezet dat deze zowel voor alfa-, bèta- als gamma-studenten bruikbaar is, en het overige lesmateriaal zal niet specifiek zijn voor een vakgebied. De film en al het cursusmateriaal mogen gebruikt worden onder de CC-BY-NC-SA licentie. Doordat Engels de voertaal is en door de herkenbare, algemene academische setting, is het materiaal voor een breed, nationaal en internationaal publiek bruikbaar. Ook voor leraren op middelbare scholen, journalisten en wetenschapsenthousiasten.”
Als de cursus ook via Coursera beschikbaar is zal ik er een Nieuwsflits-item van maken. Dit soort prachtige Open Educational Resources moet gewoon breed gebruikt worden. Ook binnen Zuyd. Het thema ‘integriteit in de wetenschap’ is ook voor hogeschoolstudenten en onderzoekers ook belangrijk, zeker sinds al die ontmaskeringen van de sjoemelende onderzoekers de afgelopen jaren.
Groet,
Judith
Het belang van open online onderwijs
Ha Marcel,
Minister Bussemaker presenteerde deze week haar Strategische Agenda Hoger Onderwijs en Onderzoek. Ik zag op Twitter jouw vraag hierover.
@ezwaart @ScienceguideNL Zegt minister behalve geld iets over regels. Bijv. worden MOOCS en online lessen nu meegenomen bij 12 uren norm?
— Marcel Schmitz (@marcelschmitz) 7 juli 2015
Ik heb het origineel even gescand op urennorm. Er staat niets explicitet in behalve dan
Open Online Onderwijs, blended learning en ICT kunnen ook heel goed worden ingezet om studenten meer uit te dagen. Door studenten vooraf meer stof te laten bestuderen, via opdrachten, online toetsen, gamification, video’s, en MOOC’s, kan de beschikbare contacttijd anders en beter worden benut (flipping the classroom). Echter, ICT mag naar mijn mening nooit worden ingezet om het onderwijs te extensiveren; juist om minder docenten in te zetten.
Maar contacttijd kan toch ook online plaatsvinden? De minister maakt dit onderscheid niet. Of staat ergens in de wet omschreven dat contacttijd f2f moet plaatsvinden???
Uiteraard heeft OER-lector Robert Schuwer de voorgestelde maatregelen uit de strategische agenda gescand op open onderwijs 🙂 Hij licht deze 2 ambities uit het plan:
- Nederlandse hogeronderwijsinstellingen blijven internationaal koploper op het vlak van de mogelijkheden van Open en Online Onderwijs. Nederland onderstreept deze ambitie tijdens het Europees voorzitterschap in 2016. Instellingen experimenteren met de mogelijkheden, en passen de lessen toe over de volle breedte van hun onderwijsaanbod. De middelen die beschikbaar komen met het studievoorschot maken het mogelijk de huidige stimuleringsmaatregel voor Open Online Hoger Onderwijs uit te breiden.
- Alle docenten stellen in het ho in 2025 hun onderwijsmaterialen vrij beschikbaar zodat zij gebruik kunnen maken van elkaars digitale leermaterialen. Verkend wordt of en hoe een (inter)nationaal platform waarop onderwijsmateriaal gedeeld en bewerkt kan worden hieraan bijdraagt. Daarnaast worden instellingen opgeroepen om elkaars MOOC’s te erkennen.
Robert heeft in zijn lectorale rede de argumenten geformuleerd waarom instellingen met OER aan de slag gaan. Op zijn blog laat hij dat in een mooi overzicht zie hoe OER kunnen bijdragen aan verhoging van onderwijskwaliteit. Ik heb het hierover verkort weergegeven
- Moreel argument: Leermateriaal met publiek geld betaald moet publiek beschikbaar komen; dit heeft niet zoveel effect op de kwaliteit.
- Financieel argument: De gratis beschikbaarheid van OER haalt een financiële drempel voor toegang weg; heeft in Nederland een beperkte invloed op kwaliteit.
- Efficiency argument: Hergebruiken van OER voorkomt uitvinden van wielen; dit heeft een grote invloed. OER dat wordt hergebruikt heeft zich al heeft bewezen in andere situaties. Door de open licentie kan materiaal worden aangepast en verbeterd waardoor een hogere kwaliteit leermaterialen ontstaat.
- Interne communicatie argument: Het open publiceren van leermateriaal heeft potentieel grote invloed doordat transparant wordt welk leermateriaal faculteiten gebruikt kunnen onderwijsprogrammas’s beter op elkaar worden afgestemd.
- Rendementsargument: Aankomende studenten krijgen een beter beeld van de studie; heeft volgens Robert een beperkte invold op kwaliteit van onderwijs.
- Innovatie argument: OER publiceren en hergebruiken betekent zowel jouw kennis aan de wereld geven als kennis van elders binnenhalen in je onderwijs; heeft een grote invloed (Zou Khan academy ook zo’n invloed zou hebben gehad op de ontwikkeling van bv. de flipped classroom als de video’s niet open beschikbaar zouden zijn?).
- Marketing en profilering: Door bestaande leermaterialen open te stellen bereikt de onderwijsinstelling niet alleen de relatief kleine groep ingeschreven studenten, maar ook getalenteerde potentiële studenten, ‘self learners’, wetenschappers en het bedrijfsleven in binnen- en buitenland; heeft een indirecte invloed op kwaliteit van onderwijs.
- Research argument: Publiceren van OER geeft de mogelijkheid te experimenteren met digitaal leermateriaal; potentieel grote invloed.
Dank je wel Robert voor dit overzicht. Het zijn argumenten waarmee ik binnen Zuyd ook aan de slag kan om beleid op open onderwijs te formuleren. Dat laaghangend fruit van vorig jaar is verrot aan de boom blijven hangen. Wellicht dat nu met de plannen in het kader van LevenLangLeren binnen Zuyd een nieuwe poging gedaan kan worden het rijpe fruit te plukken!
Judith
CC-BY-SA Valerie Hinojosa
Education is Sharing! Why Open Education Matters #video
Bezig met mijn MLI-onderzoek (over open delen) kwam ik via Pearltrees (ja die kracht van sociale media tools is weer bewezen 🙂 ) onderstaand filmje tegen
In deze YouTube afspeellijst nog meer interessante filmpjes over open onderwijs.
2 BE JAMMED 