Hallo Marcel,

Gisteren was ik aanwezig op het symposium Hart voor Onderwijs: Op weg naar leren in authentieke leeromgevingen [programmaboekje] georganiseerd door de Nieuwste Pabo en Faculteit Bèta. Voor mij een uitgelezen kans om ook het nieuwe iXperium in Roermond te bezoeken. Prachtig hè? Als ik docent zou zijn op een basisschool bij Swalmen en Roer wist ik het wel 🙂

Deze slideshow vereist JavaScript.

Deze ‘oude KiB-dag’ vond plaats in de Oranjerie in Roermond, dat ik wel ken als theater maar ook als congreslocatie top is. Naast collega’s van de Nieuwste Pabo en Bèta was er ook nog een collega van mijn dienst en docenten ergotherapie. Dus weer fijn bijgepraat met deze en gene.

Naast de tweetal workshops en een afsluitende omdenkshow wil ik in dit blog terugblikken op de keynote van Ferre Laevers, hoogleraar aan de KULeuven en grondlegger van het ervaringsgericht onderwijs. Zoals Paul Hennissen, lector Opleiden in de School van de Nieuwste Pabo in zijn welkomstwoord al zei, begon Laevers ook te benoemen dat de wereld om ons heen zo aan het veranderen is door oa informatie-overload, en robotisering. Dat de tijd van optimisme na het vallen van de muur verdwenen is en we ons zorgen maken over klimaatveranderingen, armoedekloof, geestelijke gezondheid, migrantenstroom, etc. Wat is er dan didactisch nodig om de realiteit in te zetten? Daarbij moeten we ons wel van bewust zijn dat die realiteit, of authentieke leeromgeving, voor iedereen anders is.

Volgens Laevers draait alles om de basisattitude van verbondenheid, met jezelf, met anderen, de samenleving, de materiële wereld & natuur, de kosmos. Welbevinden en betrokkenheid zijn de indicatoren van goede onderwijskwaliteit. We zoudenbetrokkenheid moeten meten dan wordt ook leerrendementen inzichtelijk. We horen hier wel dé grondlegger van ervaringsgericht onderwijs die belangrijk vindt dat je als leerkracht (als persoon) het perspectief van de kinderen (anderen) in te nemen. Daarom komen ook grondleggers van flow (Csikszentmihalyi), zone van naaste ontwikkeling (Vygotsky en soles (Sugata Mitra) voorbij in zijn keynote. Belangrijk in leren is creativiteit. Drietrapsraket naar creativiteit verloopt volgens Laevers via betrokkenheid en verbeeldingskracht (‘je moet processen kunnen verbeelden ipv het einddoel’).
Op een slide zag ik de term ‘emergent curriculum’, die term kende ik niet. Heb het even opgezocht.

Emergent curriculum is a philosophy of teaching and way of planning curriculum that focuses on being responsive to children’s interests to create meaningful learning experiences. It can be practiced at any grade level.

Het waarborgen van de ethische kant is een taak van het onderwijs. Niet het leren is het punt maar wel hoe het geleerde te gebruiken. Laevers eindigde met deze woorden op zijn laatste slide:

Verwondering
Verbondenheid
De ander in zijn
wezen laten zijn
en
Doen gedijen.

Het viel me op, misschien is het toeval, dat zowel op dit symposium als tijdens de Onderwijsdagen het gaat over de morele en ethische kant van het docent zijn. Het gedachtegoed van Gert Biesta dat onderwijs aandacht hoort te besteden aan kwalificatie, socialisatie en persoonsvorming komt steeds vaker terug. Ook in de adviezen van de Onderwijsraad wordt de relatie tussen docent en student steeds vaker centraal gesteld. Mooi. Belangrijk. Het betekent ook nadenken over je eigen verbondenheid met de ander. Relationele verbondenheid (Ryan & Deci) is een subjectief proces. Blijven praten over normatieve professionalisering in het onderwijs is belangrijk. Kan ook ingewikkeld zijn omdat we ook allemaal in organisatorische structuren zitten. Moeten we het negeren of aan de slag met een emergent curriculum?

Groet,
Judith

Link naar presentatie van Ferre Laevers