Briljante tekeningen M! en bedankt voor compliment ;). Jouw blogpost over het MOOCZI-project en de innovatie challenge #10:
Hoe krijgen we het zover dat we innoveren in het onderwijs op dagelijkse basis net zo beleven als de kwaliteit van het onderwijs en de beleving van de student?
past bij waar ik het over wilde hebben: chaordisch onderwijs. Heb jij wel eens van deze term gehoord? Collega Rienke vroeg me dat deze week. 

‘Chaordisch’ (bedacht door Dee Hock) betreft een omgeving waarin aandacht is voor orde: de noodzakelijke regels, efficiency en organisatie, maar die daarnaast ook ruimte biedt voor creativiteit en chaos.

Dat is te lezen in de bijdrage Chaordisch onderwijs en onderzoek van Ingrid Mulder, Jos van Hillegersberg en Jaap van Till in het WTR-trendrapport De bakens verzetten uit 2012. De auteurs stellen dat het hoger onderwijs – als reactie op de toenemende druk – terug lijkt te vallen op het traditionele kwaliteits- en efficiencydenken:  top down, veel controle, meer regels en bureaucratie, en een grotere efficiëncy van curricula. Herkenbaar.

Bij Zuyd is men bezig aan een update van het strategische ICT plan [ SIP2.0 😉 ]. Met het oog op onze input kan ik ook wel wat met deze chaordische visie. Je kent de burchtmetafoor DLWO van SURF wel, daar sluit dit ook wel bij aan. Voor het faciliteren van processen, volgsystemen en kwaliteitsbewaking is ICT gewoon een kritische basisvoorziening. Dit moet centraal in de ‘burcht’ georganiseerd worden. Echter bij de benodigde ICT voor samenwerking, crowdsourcing, kennisdeling met web2.0 tools, het social learning in open online onderwijs past geen traditionele ICT-organisatie meer. Het is gewoon niet meer bij te houden voor onze IT-afdeling. Maar dit soort chaos moet wel gefaciliteerd worden.

Volgens de auteurs moet het creëren van een chaordische omgeving het doel zijn voor het onderwijs, alleen focussen op efficiënt onderwijs en onderzoeksondersteuning is een doodlopende route. In hun visie zijn 3 concepten cruciaal voor de leeromgeving: personalisatie, coöperatie en informeel leren. Dit sluit aan bij de trend dat creativiteit, innovatie en ondernemerschap belangrijk is voor de toekomst van Nederland. Ook in het rapport van de WRR ‘De lerende economie’ (2013) staat (p.255):

Hogescholen worden tot op heden te veel als louter scholen gezien, maar zij zullen zichzelf tot kennisinstelling moeten omvormen en een nieuwe balans moeten vinden tussen kennis overdragen, bedrijvigheid creëren en bijdragen aan het oplossen van problemen

Dit past weer mooi aan bij de nieuwe strategie van Zuyd: leren in communities, praktijkgerichte leeromgeving, verbinding van onderzoek met onderwijs. We zijn geen onderwijsfabriek maar willen een leercommunity zijn waar ruimte is voor experimenteren en samenwerken: onderling, over faculteiten heen (ontschotting) en met de buitenwereld (die voorgevel is eruit).
We zien en horen het in onze omgeving: de docent moet transformeren naar een facilitator, moet inspireren en behoort het kritisch en reflectief denken te stimuleren. Onze omgeving (bedrijfsleven, zorginstellingen, onderwijs en welzijnswerk) vraagt om creatieve, flexibele, zelfsturende professionals. Die professionals ontwikkelen zich toch met Zuyd?! Samenwerken is het toverwoord. Chaordisch leren moet volgens de auteurs al vroeg in de curricula ingebouwd worden. Eigenlijk hebben we het dan ook over de Zuydbrede innovatieproject-ideeën als Living Lab, Pop-up school en Hackathon. Open en multidisciplinair samenwerken aan het oplossen van een probleem of het verbeteren van issues. Onze afdeling ICT zal dit leerproces meer moeten faciliteren en de initiatieven van enthousiaste docenten, studenten, faculteiten, lectoraten ondersteunen. Hoe chaordisch wil Zuyd zijn?

Mooie overweging voor het weekend. Volgende week weer verder.
Groeten,
Judith