Hi Marcel,

Onlangs hebben mijn collega’s van Saxion: Marjon Baas en Judith Zwerver-Bergman, respectievelijk ICTO-adviseur en e-learning ontwerper wederom een iBook gepubliceerd, dit keer over Onderwijs herontwerp [de vorige was over Digitaal Toetsen]. In de Nieuwsflits van vandaag heb ik een item over dit iBook opgenomen en op het blog van het I-team heb ik een berichtje geplaatst over de inhoud van deze publicatie. Wellicht kan deze uitgave ook onze collega’s die volop bezig zijn met herontwerpen van onderwijs dit hulpmiddel gebruiken.

Van Marjon weet ik dat zij het boek het komend half jaar nog willen verbeteren en graag feedback ontvangen. Ik vind ons blog meer de plaats om hierover wat te vinden 🙂

Laat ik eerst beginnen om beide dames te complimenteren. Geweldig dat zij zoveel informatie over onderwijsmodellen en -concepten duidelijk uiteen hebben gezet. Het kost ontzettend veel tijd om zoiets te maken. Top!

Het boek is, zoals de omschrijving in iBookstore vermeld:

bedoeld voor docenten die het onderwijs willen herontwerpen met behulp van ICT. Dit ebook biedt inspiratie en beschrijft de veel gebruikte onderwijsmodellen en -concepten. Tevens wordt aangegeven welke tools docenten kunnen gebruiken om deze onderwijsconcepten toe te kunnen passen in het eigen onderwijs.

Op basis van het ADDIE model (Analyse, Design, Develop, Implement, Evaluate) worden de vragen die bij herontwerpen centraal staan:

• Wat wil ik bereiken?
• Hoe wil ik dat bereiken?
• Hoe weet ik of ik dat uiteindelijk heb bereikt?

behandeld in deze publicatie. Dit is duidelijk gekoppeld aan de inhoud wat de opbouw van het boek verduidelijkt.

Elk hoofdstuk wordt voorafgegaan met doelomschrijving en een samenvatting. De diverse instructional design modellen die toegelicht worden zijn de bekende. Naast het ADDIE model (waarom trouwens zowel in hoofdstuk 1 als 3 bespreken?) komen TPACK, 4C/ID model en de 9 Events of Gagné aan bod. Ik vind het jammer dat het Five Stage Model van Gilly Salmon waar ik zo fan van ben niet hierin is opgenomen. Dit model is wel vooral gericht op het activeren bij online leren, maar toch had het in deze uitgave niet misstaan :). In het artikel over het ontwerpen van e-modules (zie mijn blog) werden 2 theorieën beschreven die het UMC Utrecht gebruikt heeft bij ontwikkeling van gevarieerde, interactieve en effectieve e-modules. Ook bij Zuyd wordt vaak gebruik gemaakt van het Brein-model met 6 breinprincipes: emotie, creatie, zintuiglijk rijke content, focus, herhaling van informatie en voortbouwen op bestaande kennis. Naast deze lijkt me ook de Plakfactor, een theorie over het onthouden en toepassen van kennis, een aanvulling voor het iBook.

Ik kreeg wel even kromme tenen bij de paragraaf over ‘leerstijlen’. Heel veel onderwijsexperts hebben zo hun bezwaren op de vele leerstijlenmodellen die bestaan. Pedro De Bruyckere en Casper Hulshof noemen het in hun boek “Jongens zijn slimmer dan meisjes” een onderwijsmythe: wetenschappelijk niet bewezen. Ik zou dan liever spreken over leervoorkeuren. En er zijn zoveel ‘leerstijlmodellen’ waarom dan alleen Kolb bespreken? (Er is wel een linkje opgenomen naar andere modellen). Ik denk zeker dat het goed is om onderwijsinhoud op verschillende manieren aan te bieden. Deze diversiteit van onderwijsaanbod komt verder op in het boek nog aan bod.

De beschrijvingen van de onderwijsmodellen en onderwijsconcepten vond ik duidelijk. In het hoofdstuk over onderwijsmodellen was een apart pdf opgenomen met plus-en minpunten van de diverse modellen (benoemd werden: HyFlex, Flipped Vlassroom, toetsgestuurd leren en gamification). Handig! Ik had het prettig gevonden indien deze plus-en minpunten ook verwerkt waren in de tekst zoals dat in het hoofdstuk over onderwijsconcepten wel is gedaan. In dit hoofdstuk zou ik dan wel weer een pdf opnemen met kenmerken van de diverse onderwijsconcepten. Sommige vinden het handig om zoiets te printen. Leuk die praktijkvoorbeelden van Saxion die aan dit hoofdstuk zijn toegevoegd. Is het ook een optie om dat in de andere hoofdstukken ook toe te voegen?

Hoofdstuk 5 behandelt een variatie aan tools, verdeeld over de thema’s: video, toetsing, interactiviteit én open education. Elk onderwerp werd vooraf gegaan door mogelijkheden, gevolgd door een selectie van tools. Uiteraard is er een keuze gemaakt uit de veelheid van tools. De keuze zal wellicht gebaseerd zijn op de situatie bij Saxion. Waarom sommige tools wel met icoon en link naar appstore waren voorzien en andere niet was me niet duidelijk. Ik werd erg blij van de aandacht voor Open Education. Ik merk in mijn eigen praktijk dat dit nog niet zo tussen de oren zit van de onderwijsontwerpers. Ik had voor een ander (eigen?) filmpje gekozen om deze paragraaf te ondersteunen. Het filmpje Why Open Education Matters is mooi maar wel erg op de Amerikaanse onderwijssituatie gericht.

Het ARCS (Attention, Relevance, Confidence en Satisfaction) model wordt in het hoofdstuk over studentactivatie gehanteerd als handvat voor de ontwikkelaar om de juiste motiverende elementen te creëren. Hierin werden ook de mogelijkheden die binnen Blackboard bestaan om studenten te activeren en te monitoren toegelicht. Ik kende het model niet, interessant om bij het herontwerpen te betrekken. Ik mis in dit model wel het relationele aspect dat volgens Deci & Ryan één van de 3 psychologische basisbehoefte van intrinsieke motivatie is. Maar dat is wel mijn stokpaardje, zoals je weet 😉 .

Ik had het gevoel dat het laatste hoofdstuk over ‘evalueren’ nog niet helemaal af was, het stopte zo abrupt. Mooi dat in het laatste hoofdstuk bij de gebruikte bronnen ook photo credits was opgenomen. De referentie naar onze video@zuyd bijdrage vond ik hier helaas niet terug.

Tot slot wat lay-out technische verbeterpuntjes:

• ik weet van de iBooks van Jeroen Alessie dat video’s ook embed kunnen worden in een iBook. De auteurs gebruiken Bookry voor het afspelen van video’s, deze openen in een groot venster. Ik vind de optie zoals Jeroen dat doet mooier: je kunt ‘m in een klein venster laten afspelen (terwijl je de rest van de tekst nog kunt scannen) of je vergroot de video. Alleen de video van Saxion zelf over onderwijs herontwerpen is dan weer niet opgenomen in Bookry. Vreemd. Deze linkt naar de videosite van Saxion. Wel superleuk dat ik onze video@zuyd tegenkwam 🙂
• Na klikken op de één van de twee office-documenten crasht bij mij het iBook (p. 47/66).
• De link (waarschijnlijk komt dat door het plaatje) op p. 34 werkt niet.
• Ik ben een groot fan van hyperlinken, ik gebruik het zelf ook veelvuldig. In het geval van dit iBook vond ik het vervelend dat ik dan het boek ‘verliet’. Meer toelichting in het boek en de verwijzingen achterin (of elk hoofdstuk) opnemen zou misschien een alternatief kunnen zijn?

Een iBook is een mooie manier om informatie vast te leggen en te verspreiden. Ik vraag me af of de inhoud ook in een ander format verspreid wordt, want het is wel ‘Apple’-gebonden.

Nogmaals chapeau voor Marjon en naamgenoot Judith!
Zoiets zouden wij toch ook nog eens moeten maken. Een iBook over gamification of zo, Marcel? 🙂

Judith