Proces #onderwijsontwerpen
Ja, Marcel … dan ben je klaar met je masteropleiding en dan ga je bij jezelf te raden …. waar liggen mijn krachten? waar word ik blij van? waar is mijn plek?
Ten behoeve van mijn functioneringsgesprek heb ik onderstaande mindmap gemaakt. Ik heb in kaart gebracht waar ik mee bezig ben (geweest). Mijn kracht is het online delen, daar kan ik wel dagen mee vullen, maar toch …. 🙂 Ik wil ook graag samen met docenten werken aan hun competenties voor leren en lesgeven met ict. Maar ook samen met hen onderwijs ontwerpen. Ik heb het idee dat ik het allemaal kan combineren in de vorm van Learning Design Teams. Zo ver is het nog niet. De bloemenzaadjes zijn inmiddels wel rondgestrooid 🙂
Zo hier en daar heb ik gedropt wat ik graag wil doen en wat ik zou kunnen betekenen. Inmiddels heb ik al wat afspraken gemaakt en ben ik betrokken bij curriculumontwikkelingstrajecten, zowel voor het reguliere onderwijs als deeltijd. Een gezamenlijke zoektocht in de wondere wereld van onderwijs ontwerpen.
Het ontwerpproces blijkt sterk afhankelijk te zijn van de opvattingen van de ontwerper en de vragen die deze zich stelt.
Het is een lastig proces om met vele mensen onderwijs te ontwerpen. Docenten hebben immers ook verschillende leervoorkeuren. De benadering die de ontwerper kiest, weerspiegt zijn opvatting over leren. Het wordt min of meer problematisch als er tegenstrijdige opvattingen over leren in zo’n team zijn, of tegenstrijdig aan het ontwerpmodel zoals voorgeschreven. Daarom zou ik een multidisiplinair ontwerpteam (het Learning Design Team 🙂 ) inzetten, bestaande uit een instructional media designer, een informatiespecialist, een onderwijsdeskundige die samen met het docententeam het onderwijs vorm geeft. Dit waarborgt beter de beoogde integrale benadering.
Er zijn zoveel ontwerpbenaderingen. Een systematische benadering wordt veelvuldig gebruikt en maakt het ontwerp planbaar. De Tyler Rationale is een bekend ontwerptechniek, waarbij de volgende 4 vragen gesteld worden:
- welke doelen wil je bereiken?
- welke leerervaringen kunnen we aanbieden om de beoogde doelen te realiseren?
- hoe kun je deze leerervaringen efficiënt organiseren?
- hoe kun je vaststellen of de beoogde doelen ook daadwerkelijk bereikt zijn?
Josep Kessels benoemt in het epiloog van Het Ontwerpboek met al zijn ervaring over onderwijsontwerpen het belang van sociale en communicatieve aspect van het samen ontwerpen, de zgn relationele ontwerpbenadering.
De succesvolle ontwerper van leertrajecten is waarschijnlijk niet de ambachtelijke uitvoerder van vragen naar opleidingsprogramma’s. Het zijn juist de intrigerende, urgente vraagstukken die om een onconventionele oplossing vragen waarin de ontwerper excelleert. Vakmanschap, waarbij de ontwerper een systematische en relationele benadering integreert, is daarbij een voorwaarde.
Het bijzondere van de vernieuwingsaanpak zit in de stijl om gedurfde keuzes te maken, geïnspireerd door tegendraadse vakgenoten uit andere disciplines, en aangewakkerd door een energieke nieuwsgierigheid naar niet voor de hand liggende oplossingen. Opleidingskundig ontwerpen is een spannend avontuur, zodra je plezier kunt beleven aan het realiseren van wat schijnbaar onmogelijk leek.
Tijdens mijn masterstudie heb ik wel enige ontwerpkennis eigen gemaakt. Dat, aangevuld met wat ik doe en leer, wil ik mijn kennis ook op ons blog delen (#onderwijsontwerpen). Jij bent op betrokken bij Zuyd Academy. Je hebt je mede projectleiders al geattendeerd op ons blog. Misschien kan je hen ook op deze nieuwe blogreeks wijzen? De eerste bijdrage zal gaan over het Spinnenweb van Van den Akker. Ik zag het bekende plaatje namelijk op de powerpoint van onze lector Marcel van der Klink, die hij gebruikte bij zijn presentatie tijdens de kick-off van Zuyd Academy.
Groet,
Judith
Geplaatst op 8 december 2015, in Didactiek, eLearning en getagd als onderwijs ontwerpen. Markeer de permalink als favoriet. 5 reacties.
2 BE JAMMED 
Beste Judith
Laten we elkaars ideeën en inzichten delen. Je blog roept vele vragen bij me op… Een daarvan is of je onderscheid maakt tussen curriculumontwerp en onderwijsontwerp? Soms zie ik ook blended learning als onderwijsontwerp voorbij komen….
Vanuit het perspectief van mijn promotie-onderzoek nieuwsgierig geworden dus naar jouw gedachten hierover.
Ha René. Wat leuk dat je mijn gedachten hierover vraagt.
Volgens mij is Blended Learning een containerbegrip geworden. Je zult samen moeten bespreken welke blend wat voor welk onderwijsontwerp geschikt is. Hiervoor kan je dan diverse onderwijsconcepten gebruiken (flipped classroom, toetsgestuurd leren, gamification etc). Onderwijsontwerpen heb ik als hashtag gebruikt als brede term omdat ik hiermee zowel het ontwerpen van een curriculum, leertraject/module als les/instructie bedoel.
Succes met je promotie-onderzoek!!
Groet, Judith
Beste Judith,
Leuk …we zijn aan het bloggen? (alhoewel ik geen blogger ben).
Dat Blended learning een containter-begrip worden, kan ik nog accepteren. Ik denk echter, of sterker nog ben overtuigd dat de Blend de lerende moet dienen en niet het onderwijsontwerp. Blended learning/design past in elk onderwijs-ontwerpmodel. De blend is in mijn perspectief alleen maar een onderwijs-leeromgeving. Wat vroeger het lokaal was, is nu het device.
Maar onderwijs-ontwerpmodel en onderwijsmodel zijn termen die we wel onderscheid tussen moeten maken. Immers, vanuit professionaliseringsgedachten dragen we daarmee naar collega’s uit dat er dat verschil is. Flipped classroom bijvoorbeeld, vind ik een didactische keuze die onderdeel is van het onderwijsontwerp. Bijvoorbeeld; als vorm voor ondersteunende of procedurele informatie zoals deze gehanteerd wordt binnen het 4C/ID-model.
Fijne vakantie,
René
het gaat me nog wel eens lukken 😉 Ik heb nog een ander blog(je) gewijd aan een opmerking van je 😉 https://2bejammed.org/2015/12/17/welke-blend-onderwijsontwerpen/
Aangezien ik niet kan reageren in de blog waarvan je me de link doorstuurt, doe ik het maar hier….
Laat ik ingaan op de eerste stelling die je voorlegt: “…Moeten we niet samen afspreken waar die schuifjes moeten staan alvorens we ‘iets’ gaan ontwerpen? (Her)ontwerpen is ook een kwestie van samen kiezen…”.
Ja… samen afspreken voor dat specifieke onderwijs, nee…. als een generiek format. Nee…. schuifjes zet je daar naar aanleiding van je onderwijsontwerp. Individueel of groep = didactiek/pedagogiek, F2F of afstand = didactiek/leeromgeving, synchroon of asynchroon= didactiek/tijd, enz…enz… Dus, op welke informatie en wanneer je informatie aanbied (op welk moment) met welk doel….. is onderwijsontwerp. De vorm waarin je dit aanbied is didactiek. Je leert niet (a)-synchroon, hoogstens participeer je, en soms erger nog, ben je “aanwezig” (a)-synchroon. Maar ik begrijp wel dat dit ontwerpen wordt genoemd, maar je ontwerp toch echt de leeromgeving.
Dat je zegt dat ik zeg, dat het ICT driven moet zijn kan ik niet volgen. Juist de leervraag van de student(groep) staat centraal, de leeromgeving moet hier op kunnen anticiperen.
De zin waarin je refereert naar het lectoraat teaching, learning and technology, spreekt zichzelf tegen in mijn beleving, maar kan berusten op misconceptie van het thema van mijn kant.
Tot slot, schenk veel waarde aan: Wat moet die professional nu eigenlijk in de praktijk doen? Is er een niveau-hierarchie? Wie vindt dat, dat dit zo is? En wat willen we bereiken met ons onderwijs…? De hekken-sluiter is dan, “in welke omgeving wil de student leren? en welke omgeving kunnen wij aanbieden”? Daarmee niet zeggend dat dit de minst belangrijke stap is binnen onderwijsontwerp. Dus net zoals de temperatuur buiten, mijn (sociaal-geestelijk en fysiek) welbevinden, mijn device (apple rulezzz), de docent(en) en mede-studenten, de opdrachten, en de vorm daarvan, is allemaal mijn leeromgeving.
Ik zei toch, beter F2F te babbelen, dit kost veel te veel tijd ……weg met de digitale communicatie………..
R3N3