Wat doen studenten nu echt in de bibliotheek? Studeren! én appeltaart met slagroom eten …


Dag Marcel,

Leen Liefsoens heeft samen met studiegenoten van haar master Culturel Informatiewetenschap een onderzoek gedaan o.l.v. John MacKenzie Owen, je weet wel van de overbodige bibliotheek. Een verslag van het onderzoek staat in Informatie Professional december 2011.

Het onderzoek was gericht op het in kaart brengen van de feitelijke activiteiten van studenten in een bibliotheek op een bepaald moment zodat kan worden vastgesteld waarvoor studenten de bibliotheek, los van verwachtingen en associaties, daadwerkelijk gebruiken.

Het onderzoek vond plaats in 7 universiteits-en hbo-bibliotheken.
Ja hoor, ruim 96% komt voor de studie. Deze studenten zijn ook trouwe bezoekers van de bibliotheek, ze komer meer dan 1x per week en voornamelijk om rustig te studeren. Hulp van bibliotheekpersoneel wordt nauwelijks ingeroepen. Dat lokte Bibliofuture uit tot de blogpost ‘U is niet meer nodig, dag’ en Eric Sieverts tot zijn bijdrage is het half-volle of half-lege glas’. Toch weinig reactie uit bibliotheekwereld op deze ontnuchterende conclusie. Of zijn we inmiddels wel gewend dat ons werk niet serieus genomen wordt?
De studenten zien de bibliotheek vooral als werkplek en de bibliothecaris als een faciliteit, bibliotheekvoorziening, zo is de conclusie van het onderzoek. Zie hier het complete onderzoek. Ik zou het ook interessant vinden waarom studenten niet naar de bibliotheek komen, misschien iets voor een vervolgonderzoek?

Bibliotheek, de ruimte
Al heel wat jaren worstelt Zuyd Bibliotheek met de ruimte. Het gebrek aan ruimte welteverstaan, om de diversiteit aan functionaliteiten te kunnen aanbieden. Bibliotheek wil een rustpunt zijn voor degene die daar behoefte aan hebben. Maar ook een ontmoetingsruimte compleet met loungeplekken. Maar ook een X-lab om te experimenteren. We willen dat studenten zich thuis voelen, daar hoort dan toch ook een kopje koffie of het flesje water? Dan mogen ze toch ook hun tas met eigen spulletjes meenemen? Maar slaat die gastvrijheid niet door als een appeltaart met slagroom aangesneden wordt of als mandarijnen schillen, chipszakjes en lolliestokjes tussen de computers gevonden worden? Bibliotheekpersoneel wordt gebombadeerd tot politieagent (als je regels wilt handhaven) of poetshulp (als je teugels laten vieren).
De waarde van Zuyd bibliotheek ‘Van tumult naar rust‘ is een goed uitgangspunt, maar met de beperkte ruimte is het lastig uitvoerbaar. Is het een optie om de studieruimte, de ontmoetingsruimte op te splitsen? Is het nodig dat een bibliothecaris in zo’n ruimte aanwezig is?
In oktober/november hebben enkele studenten van de Hotelschool een gastvrijheidsonderzoek verricht onder studenten en medewerkers van Zuyd in het kader van gastvrijheid. Ik ben erg benieuwd naar deze uitslag.

@aLibrarian’sWorthAroundTheWorld 

Bibliothecaris, de informatieprofessional
De bibliothecaris is blijkbaar nog steeds synoniem aan bibliotheek? Uitleencijfers en bezoekersaantallen bepalen nog steeds de hoogte van de budgetten. Aangezien deze cijfers terug (zullen blijven) lopen, zal het in deze tijden van bezuiniging steeds moeilijker worden voor de bibliotheek. De bibliothecaris zal zich moeten losweken van de ruimte. Hiermee wil ik niet zeggen dat de bibliotheek opgedoekt moet worden. Zeker niet. Op elke locatie van Zuyd moet er een bibliotheek volgens de waarde ‘van tumult naar rust’ voor studenten en medewerkers beschikbaar zijn. Voor ontmoeting en samenwerking, reflectie en contemplatie, serendipity en inspiratie, creativiteit en informatie.
De informatieprofessional zal meer onderdeel van het onderwijs moeten worden, van faciliteit naar docent.

Wat is de bibliothecaris waard? Dit is mooi visueel vormgeveven via deze infographic.

@aLibrarian’sWorthAroundTheWorld 

Volgens bovenstaand plaatje is de bibliothecaris vooral aan het mailen :S. Ik zie er geen boekje ‘information literacy’  tussen staan, of zoek ik niet goed? 😉

Wat is de bibliothecaris voor Zuyd waard? Ik hoop heel veel!
Groet,
Judith

Gerelateerde blogposts:

Over Judith van Hooijdonk

Informatie professional, fervent kennisdeler, HNW-fan, Social Media, Web2.0, Onderwijs2.0, Bibliotheek2.0 "Just start somewhere and make a world of difference"

Geplaatst op 5 januari 2012, in 21st century skills, Bibliotheken en getagd als , , , , . Markeer de permalink als favoriet. 6 reacties.

  1. Voor ICT-faculteit verzorgen ze de lessen informatievaardigheid en dat naar tevredenheid van de docent en de student. In plaats van dat wij als docenten dit doen, kunnen zij dit beter, het is tenslotte hun specialiteit.
    Dus faculteiten zet de kennis van de Librarian in om je studenten te laten scholen in informatievaardigheden en maak er een terugkerend iets van in het curriculum, anders is hun werk zinloos geweest.

  2. Eerst en vooral bedankt voor de aandacht aan ons onderzoek!

    Er zijn wel degelijk wat reacties op ons onderzoek gekomen maar door de vele kanalen die daarvoor gebruikt worden is het moeilijk een totaal overzicht te krijgen. Ik wil je nog even attenderen op de reactie van Bert Zeeman (Zeemanspraat): http://zeemanspraat.wordpress.com/2011/12/14/de-student-als-bibliotheekgebruiker/ Hij plaatst (terecht) wat kanttekeningen bij ons onderzoek. Daarnaast zijn er ook tijdens het debat op het afscheid van onze docent John Mackenzie Owen wat reacties geuit. Het komt er op neer dat we ook op de achtergrond met voldoende dingen bezig zijn. ‘Uiteindelijk maakt het niet uit of de studenten weten dat al deze mooie voorzieningen/faciliteiten/dienstverlening door de bibliotheek worden aangeboden’. Waar!

    Wat ik door ons onderzoek vooral bewust van ben geworden is dat het niet genoeg is om de gebruikers in de bibliotheek te krijgen. Ze maken dan namelijk niet automatisch gebruik van onze andere dienstverlening. Het is dus essentieel dat we onze tijd spenderen aan de bibliotheek bij de gebruiker brengen en niet andersom. Je vragen over de bibliotheek als ruimte zijn dan ook terecht. Misschien is het wel beter om het creëren van rustige studieplekken en ontmoetingsruimten uit te spenderen? Uiteindelijk maakt het namelijk niet uit waar de student zit, zolang hij maar toegang heeft tot alles wat hij nodig heeft om te studeren (‘het nieuwe werken’). En ‘de bibliotheek’ (en dan heb ik het dus niet over het fysieke aspect) is een essentieel onderdeel (of zou dat moeten zijn). En juist daarin moeten we onze tijd steken: onze gebruikers bewust maken dat ze wel degelijk ‘de bibliotheek’ nodig hebben.

    Ik vind je laatste conclusie (‘de informatieprofessional zal meer onderdeel van het onderwijs moeten worden, van faciliteit naar docent) namelijk iets te kort door de bocht. Faciliteit klinkt alsof we er ‘buiten’ staan en dat hoeft niet zo te zijn. We moeten vooral informatieprofessional blijven in al zijn aspecten (er blijft naast mailen en lunchen namelijk nog genoeg wel inhoudelijke ‘boekjes’ over in je infographic, zeker als je hem helemaal bekijkt)! En dus niet alleen het aspect ‘de docent die de gebruiker informatievaardig maakt’, al is dat zoals de vorige reageerder terecht opmerkt wel een belangrijk aspect van onze functie. Maar kwalitatieve informatie blijft essentieel voor goed onderwijs en het ontsluiten daarvan dus een essentieel onderdeel van de bibliotheek: plaats- en tijdonafhankelijk dan wel! De ‘informatieoverload’ door het wereldwijde web (met veel niet kwalitatieve informatie) en de ontwikkelingen in de uitgeverswereld (DRM op e-books als voorbeeld) onderstrepen dit. Ook al hebben we het gevoel dat Google ons hierin overbodig maakt, toch ben ik er van overtuigd dat we alsnog zeker een verschil kunnen maken, en dan vooral binnen onze locale setting: de hogeschool!

    Ten slotte: in ons rapport hebben we de aanbeveling opgenomen om studenten die elders dan in de bibliotheek studeren (thuis, studiezalen buiten de bibliotheek) te ondervragen waarom zij daar zitten en niet in de bibliotheek. Hopelijk wordt die opgepikt!

    PS: Sorry dat ik weer eens te lang van stof ben…. 🙂

  3. Laten we vooral goede faciliteerders zijn/worden. Zorgen dat het mogelijk blijft of wordt.

  4. Sinds september 2011 ben ik weer gaan studeren. Een master Personal Leadership in Education and Change bij de opleiding People & Business Management (opleiding bij Zuyd in Sittard). Ik ben heel blij met de digitale ontsluiting van bronnen die de bibliotheek voor mij als student in de aanbieding heeft. Daarnaast hebben collega’s van de bibliotheek me geholpen met vragen die ik had en informatievaardigheden die nog ontbraken. De bibliotheek is een onmisbaar onderdeel van de informatiewereld. De combinatie fysiek en digitaal moet m.i. blijven; de ‘blended bibliotheek’. Het directe contact met de informatiespecialist om je de goede weg te wijzen gecombineerd met databases en links naar de juiste informatie in de cloud. Vroeger waren boeken het medium waarmee de bibliotheek werkte. In de toekomst zijn dat de digitale media en alles wat daarbij hoort.

  5. Judith van Hooijdonk

    Bedankt voor jullie reacties 🙂 excuses voor mijn verlate beantwoording 😦

    @Chris: collega’s van Zuyd Bibliotheek werken hard om informatievaardigheden in de verschillende curricula ingebed te krijgen. Met behulp van docenten die de meerwaarde hiervan inzien, gaat dat vast lukken! Fijn dat je aandacht aan schenkt aan 21 century skills in jouw faculteit.

    @Bert: ik hoop dat Zuyd bibliotheek iets meer is dan een faciliteit, we voorzien tot niet alleen in middelen en tools? 🙂

    @Jack: uiteraard moeten de informatiespecialisten de wegwijzers blijven naar betrouwbare fysieke en digitale informatie. De vraag is of zij hiervoor permanent in de fysieke bibliotheek aanwezig moet zijn?

    En lest best, een uitgebreide (daar hoef je je niet voor te verontschuldigen hoor) reactie vraagt een weloverwogen antwoord 🙂
    @Leen: altijd tricky om te reageren op iemand die zo in het onderzoek zit 🙂 maar wij vinden het wel leuk om te discussiëren hè 😉
    Ik ben het niet helemaal eens met de uitspraak ‘Uiteindelijk maakt het niet uit of de studenten weten dat al deze mooie voorzieningen/faciliteiten/dienstverlening door de bibliotheek worden aangeboden’ Misschien is dat voor een student niet zo interessant (alhoewel over de biblotheekvoorziening worden ook vragen gesteld in accreditatie en keuzegids- en elsevierenquetes) maar ik vind het wel belangrijk dat de bibliotheek laat zien wat ze allemaal doet, de bibliotheek staat of valt bij budgetten. Er zijn wel centjes nodig om al dat moois te kunnen leveren. Ik ben het dus wel eens met je conclusie dat we tijd moet besteden in het bewust maken van onze gebruikers (studenten, medewerkers, docenten, management) dat men de bibliotheek nodig heeft.
    Inderdaad heb ik geen aandacht geschonken aan het werven en ontsluiten van kwalitatieve informatie. Misschien omdat ik steeds meer ontdek dat studenten niet buiten het studieboekje zoeken. Zij komen naar de bibliotheek voor de materialen die door de docenten worden voorgeschreven. Als ze literatuur zoeken voor een onderzoek, beginnen ze te googlen en komen ze niet naar de hogeschoolbibliotheek (i.t.t. de universiteitsbibliotheek).
    Als de bibliotheek faciliteert in de verplichte literatuur, een stilteruimte en groepswerkplekken, voldoende stopcontacten en goede wifi, o ja en een koffiecorner 😉 is het dan een goede voorziening? Dat is inmiddels wel het beeld wat ik krijg als ik studenten hoor wat zij van een bibliotheek verwachten. Informatieprofessionals zullen toch het onderwijs moeten overtuigen dat 21st century skills de key skill is voor elke beroep (de belangrijkste kritieke uitdaging volgens het Horizon report). Zie ook essay van Jack http://oculary.nl/2012/01/20/help-de-stroom-valt-uit/ Het kunnen zoeken naar betrouwbare informatie en het kunnen verwerken (zonder plagiaat en met goede bronvermelding) zijnonderdeel van die vaardigheden. Maar volgens mij zijn we het daar wel over eens 🙂

  1. Pingback: Dit doen studenten echt in de bibliotheek | Leren.Hoe?Zo!

Kennis delen? Ja graag!

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.

%d bloggers liken dit: