Dag Marcel,

We hebben op ons blog nog geen aandacht geschonken aan het proefschrift van Zuyd-collega Frans Jacobs: Slagvaardig met ICT. Met het oog op het Visietraject Zuyd Bibliotheek wilde ik eens kijken wat ik hieruit kon halen. Ik heb niet het hele proefschrift gelezen, maar op enkele zoektermen gescand zoals bibliotheek-informatievaardigheden-21st century skills. Ik las hierin dat ik niet moet spreken over informatievaardigheden maar over competenties omdat in de wereld van HRM en beroepsonderwijs competenties behalve vaardigheden ook bestaat uit houding en kennis. Daarom heb ik het nu over I-competenties. Want digitale comptenties zijn zeer belangrijk bij zoeken naar informatie in digitale databestanden en het verwerken van deze informatie.

Frans ontwikkelde 12 ontwerpprincipes voor leeromgevingen die bij deze tijd horen

Zowel bij de besturende als primaire processen zie ik een ondersteunende rol voor de bibliothecaris mbt het ontsluiten en beschikbaar stellen van (digitale) informatiebronnen, maar ook in het coachen van de I-competenties van de medewerkers en studenten.

Frans Jacobs stelt in zijn samenvatting:

Verlangde competenties van vooral hoger opgeleiden voor het digitale tijdperk staan bekend als 21st century skills. Dit zijn belangrijk geachte competenties voor leren, informatie, media, ICT, levensloop en carrière. In een vergelijking van diverse modellen voor 21st century skills blijkt dat digitale competenties daar de kern van vormen. De voordelen van digitale competenties zijn sociaal, economisch, civiel, cultureel, maatschappelijk en hebben betrekking op gezondheid. Risico’s bij onvoldoende digitale competenties liggen op persoonlijk vlak, gaan over veiligheid en privacy, verantwoord, ethisch en legaal gebruik, kritisch inzicht in digitale media en toenemende ongelijkheden (digital divide).

In het persbericht op de Zuydsite staat dat de hbo-student onvoldoende digitale competenties hebben. Niet alleen studenten beschikken over onvoldoende I-competenties, ook medewerkers (docenten) beschikken over ontoereikende digitale competenties, zoals in het Ctrl Alt Delete rapport van Alexander van Deursen te lezen is. Deze onderzoeker stelt dat meer geïnvesteerd moet worden in skilled servicedesks en trainingen op het gebied ict- en informatievaardigheden waarbij het elkaar helpen de meest efficiënte oplossingsmethode is. Daarom kan zo’n Learning and Teaching Centre waar Pieter Dekkers over blogde voor Zuyd zo waardevol zijn, waarbij ook Zuyd Bibliotheek van toegevoegde waarde kan zijn.

Onze collega Jack Pleumeekers heeft in zijn essay Help! De stroom valt uit ook betoogt: de aandacht voor en het ontwikkelen van digital media literacy (ofwel I-competenties ;)) is de belangrijkste kritieke uitdaging voor de komende jaren genoemd. Het Horizon Report van Educause spreekt al enige jaren over ’key skill voor elke discipline en professie’. 

Faculty training still does not acknowledge the fact that digital media literacy continues its rise in importance as a key skill in every discipline andprofession. Despite the widespread agreement on the importance of digital media literacy, training in the supporting skills and techniques is rare in teacher education and non-existent in the preparation of faculty. As lecturers and professors begin to realize that they are limiting their students by not helping them to develop and use digital media literacy skills across the curriculum, the lack of formal training is being offset through professional development or informal learning, but we are far from seeing digital media literacy as a norm. This challenge is exacerbated by the fact that digital literacy is less about tools and more about thinking, and thus skills and standards based on tools and platforms have proven to be somewhat ephemeral.
Horizon Report 2013, p. 9

Tijdens de interviews van het visietraject was hoorde ik tot mijn blijdschap dat onderzoeksvaardigheden bij vele opleidingen al als leerlijn wordt aangeboden. Over de vraag of de bibliotheek als organisatie een rol moet spelen in het verzorgen van informatievaardigheden aan studenten blijkt enige discussie. Uiteraard zou iedere docent deze competentie moeten bezitten zodat zij ook deze competentie van hun studenten goed kunnen beoordelen. Geïnterviewde docenten erkennen dat zij hier wel wat ondersteuning in kunnen gebruiken, zij zien een grote meerwaarde om dit samen met de bibliothecaris op te pakken cq voor te zetten.

@danahlongley

In de missie van Zuyd staat dat we studenten opleiden tot waardevolle professionals. Zuyd Bibliotheek heeft expert-kennis op het gebied van information literacy (zie afbeelding hierboven). In samenwerking met het onderwijs kunnen bibliothecarissen hierbij een belangrijke rol vervullen.
“Bibliotheken blijven goudmijnen” schrijft Frans in zijn voorwoord van zijn dissertatie. En daarmee bedoelt hij niet alleen de collectie want hij bedankt de medewerkers 🙂

Judith