Hallo Marcel,

Vorige week ben ik voor mijn studie begonnen met het 3e leerarrangement: LA3: initiëren en begeleiden van onderwijsvernieuwingen. Een leuke module lijkt me zo 🙂 en het ligt in de lijn met waar ik als I-adviseur mee bezig ben. Afgelopen weekend heb ik mijn eerste studie-opdrachten uitgevoerd en heb ik hiervoor mijn JOULE4JOU blog weer geactiveerd.

free to use in blog posts

Op de literatuurlijst stond de oratie van Jaap Boonstra ‘Lopen over water’. Over de dynamiek van organiseren, vernieuwen en leren heb ik op JOULE4JOU geblogd.
Boonstra eindigt zijn oratie met zijn visie op onderzoek in onze dynamische werkelijkheid. Hij onderscheidt het traditioneel academisch onderzoek dat volgens hem de relaties tussen onderzoeker en het empirisch object ontkent. Boonstra is geen voorstander van deze afstandelijke en beschouwende manier van onderzoeken. Ook het het toegepast onderzoek vindt hij ongeschikt om onderzoek te doen naar dynamische sociale systemen. Zijn voorkeur gaat naar reflectief handelingsonderzoek dat gericht is op actie, reflectie en kennis genereren. De relatie tussen onderzoekers en onderzochten is hierbij gebaseerd op gelijkwaardigheid, gezamenlijke betrokkenheid en gedeelde verantwoordelijkheid. Een beetje te vergelijken met actieonderzoek.

Het zette mij weer tot denken met betrekking tot mijn eigen onderzoek. Deze manier van onderzoek past mij beter, maar ik heb al eerder geschreven dat ik mijn rol van onderzoeker dan zo minitieus moet beschrijven, dat me dat in dit type onderzoek tegenstaat. Dus blijft mijn praktijkgericht onderzoek beschrijvend van aard. Net als vele andere hbo-onderzoeken, zo vernam ik via Daan Andriessen. Ik was niet bij zijn presentatie bij Zuyd maar heb inmiddels wel zijn Openbare les gelezen. Actieonderzoek, schrijft Andriessen, heeft een sterke oriëntatie op het verbeteren van de praktijk (die ‘real innovational spirit warrior‘ weet je nog?). Een vragenlijst gecombineerd met statistische analyse is sterker gericht op kennisontwikkeling (wat dit ‘nieuwsgierig aagje‘ nu doet). Deze onderzoeksmethoden verschillen dus in het willen weten en willen verbeteren 😉 . Andriessen onderscheidt 2 rollen in praktijkgericht onderzoek: de onderzoeker die onderzoekt en analyseert enerzijds maar anderzijds is de onderzoeker ook vaaak degene die in een specifieke situatie adviseert en intervenieert. Lastig, erkent ook Andriessen omdat je in die ene rol objectief en onafhankelijk moet blijven.

Ook Andriessen refereert net als Boonstra naar de Reflective Practioner van Schön. Methodische grondigheid is namelijk niet altijd goed verenigbaar met praktische relevantie. Volgens Andriessen kan blijken dat:

• data niet beschikbaar of de respondenten niet benaderbaar zijn
• omstandigheden niet controleerbaar zijn;
• dataverzamelings- of analysemethoden duur zijn;
• er altijd te weinig tijd is, want de opdrachtgever wil het snel weten;
• de gegevens die wetenschappelijke methoden opleveren niet bruikbaar blijken te zijn in de praktijk;
• het onderzoek zelf de praktijk blijkt te veranderen

Er bestaat een grote diversiteit aan opvattingen over de juiste eisen aan methodologisch grondigheid in praktijkgerichte onderzoek. Deze hangen onder andere samen met de blik op de wereld van de onderzoeker. Er is niet slechts één manier om goed praktijkgericht onderzoek te doen, er zijn er vele. Genoeg werk voor lector Daan Andriessen, want hij heeft in zijn Openbare Les een grote diversiteit aan praktijkgericht onderzoek geschetst.

Als minimumniveau van onderzoekend vermogen voor de master-student noemt Andriessen trouwens:

De student laat zien dat hij kan reflecteren op de relevantie van zijn onderzoek voor andere situaties dan die zijn onderzocht. Het zal niet altijd mogelijk zijn om een concrete bijdrage te leveren aan de beroepspraktijk die in meerdere gevallen toepasbaar is, maar een reflectie daarop is wel altijd mogelijk. Tevens dient de grondigheid diepgaander te zijn dan bij onderzoek op bachelorniveau.

Over een paar weken heb ik weer een focusgroep om mee te denken over een verbeterplan van de onderzoekslijn van de MLI. Nu nog het verbeterplan van mijn eigen onderzoek 😉
J.