Hallo Marcel,

Het Ministerie van OCW heeft in het najaar 2017 een viertal experts gevraagd hun visie/toekomstperspectief op open en online hoger onderwijs te formuleren. Deze bijdragen zijn onlangs gepubliceerd op de website van de Rijksoverheid.

• Een verkenning van de arbeidsmarktimpact van online onderwijs door Lex Borghans, Universiteit Maastricht en Bas ter Weel, SEO Economisch Onderzoek

In dit essay beschrijven Lex en Bas de implicaties de ontwikkeling van MOOCs heeft voor de arbeidsmarkt.

• Digitalisering bekeken vanuit het oogpunt van een student door Marlou Grobben, student Universiteit Leiden. Concluderend schrijft Marlou dat

digitaal onderwijs een hoop te bieden heeft, maar er kleven ook grote nadelen aan. Momenteel is het volledig vervangen van de huidige inrichting van het hoger onderwijs naar online leren via MOOC’s en SPOC’s geen reële optie. Wél kan online onderwijs op andere manieren worden toegepast om de behoeften van studenten tegemoet te komen. Flexibiliteit binnen enige structuur: dat is waar studenten behoefte aan hebben en wat digitaal onderwijs kan bieden!

• Zal online onderwijs het hoger onderwijs verbeteren? door Prof. Dr. Ir. Arno H.M. Smets, TU Delft. Uit zijn conclusie:

Online onderwijs is een belangrijke middel om onderwijsprogramma’s van de universiteit bij buitenlandse studenten te adverteren. Online onderwijs is de goedkoopste vorm van ontwikkelingshulp omdat het direct de levensstandaard van haar deelnemers kan verbeteren. Online onderwijs vergroot de educatieve reikwijdte van een docent. Belangrijk is om te beseffen dat online onderwijs het campus onderwijs niet vervangt, maar het is een middel om het rendement, waardering en prestaties van campus onderwijs in de wereld snel te kunnen verbeteren. De kritische massa aan studenten maakt nieuwe vormen van onderwijs tot nieuwe vormen van datacollectie voor onderzoeksdoeleinden mogelijk.
Betaald online onderwijs, inclusief persoonlijke begeleiding, is het ideale en goedkope middel om professionals rond de wereld met gespecialiseerde cursussen te bedienen. Zo zal de universiteit een belangrijke rol gaan spelen in het aanbieden van long-life-learning.

Online onderwijs is niet dé heilige graal maar het zal volgens Arno wel het hoger onderwijs verbeteren.

• Open onderwijs: van commitment naar actie door Robert Schuwer, Lector OER, Fontys Hogeschool ICT. Concluderend schrijft Robert dat hij in zijn essay heeft aangeven

dat door digitalisering het Nederlandse hoger onderwijs veel opener kan worden, dat deze openheid verschillende vormen kan aannemen, en dat open onderwijs mogelijkheden geeft om bij te dragen aan de realisatie van ambities als het vergroten van de toegankelijkheid, van de efficiency en van de kwaliteit.

De potentie van open onderwijs is groot, zegt Robert. Dat vind ik ook. De eerste drie bijdragen gaan vooral over online onderwijs, met name MOOCs. Over de efficiëntie en de kwaliteit ervan. Dat het onpersoonlijk is/kan zijn en over tussenoplossingen als kleine online cursussen, of vormen van blended onderwijs. Zoals Robert Schuwer in zijn bijdrage aangeeft: “Open onderwijs heeft echter veel meer verschijningsvormen”. Onderstaand figuur uit het SURF Trendrapport Open en Ondline Onderwijs 2015 (p. 56) geeft een samenhangend geheel van de verschillende vormen van openheid.

Om open onderwijs gerealiseerd te krijgen is het willen delen en hergebruiken van open leermaterialen en cursussen voorwaardelijk. Maar ook dat het opgenomen wordt in professionaliseringstrajecten. Docenten spelen immers een sleutelrol als het gaat om adoptie van open onderwijs. Dat schreef ik samen met Martijn Ouwehand ruim 2 jaar geleden ook al in onze bijdrage aan eerder genoemde SURF trendrapport: Kansen voor inbedding open en online onderwijs in campusonderwijs. Tijd voor actie?

Groet,
Judith