Ha Marcel,

Vorige week ben ik dan echt begonnen met de studie Master Leren en Innoveren. Onze studie is opgedeeld in een aantal leerarrangementen en het komende semester werken we aan LA1 Zin in leren. In dit leerarrangement krijg ik inzicht in leren en leerprocessen, maar daarvoor hebben we wel wat kennis nodig van leertheorieën. Daarvoor heb ik naast enkele Engelstalige wetenschappelijke artikelen zo’n 230 pagina’s in het boek Onderwijskunde als ontwerpwetenschap ; een inleiding voor ontwikkelaars van instructie en voor toekomstige leerkrachten (Martin Valcke, 2010) gelezen/gescand. Ik ben ook blij dat mijn dochter toch heeft doorgezet met het vak filosofie op het VO daardoor kon ik met haar even sparren over de oorsprong van de leertheorieën 🙂 Door het hoorcollege van Audrey Janssen en de discussies daarna weet ik nu wat meer over behaviorisme, cognitivisme en constructivisme en herken ik de thema’s die erbij horen. Alle verzamelde informatie heb het voor mezelf in een mindmap gezet.

We hebben na het hoorcollege nog even gediscussieerd of connectivisme als nieuwe leertheorie kan worden aangeduid of dat de onderzoeken in de neurowetenschappen naar het brein onze nieuwe inzichten verschaffen waardoor een nieuwe leertheorie ontstaat. In het boek van Valcke (2010, p. 238) las ik dat zelfs over constructivisme nog de discussie woedt of dit wel een leertheorie is omdat “de theorie en begrippenkader weinig concreet-operationeel zijn uitgewerkt”  en “een aantal assumpties van het constructivisme passen binnen een democratische instructiesysteem waarin lerende geresponsabiliseerd worden voor hun eigen leerproces”. Jaja.

Wat ontbreekt in de constructivistische uitgangspunten is een helder beeld van hoe kennis precies wordt geconstrueerd. De assumpties hebben het eerder over voorwaarden, contexten, invloeden van anderen, … en worden nauwelijks vertaald tot een éénduidig beschrijvend en verklarend model. Heel wat theoretici en onderzoekers vallen dan ook terug op een terminologisch referentiekader dat ontleend is aan het cognitivisme.
Valcke, 2010

Theorievorming, onderzoeken naar leren zijn altijd subjectief, tijd- en contextgebonden. Das las ik ook in het goede blogartikel van Dick van der Wateren en Flip Schrameijer op Blogcollectief Onderzoek Onderwijs: Onderwijs  wat werkt in de klas 1. Zoals ik intuïtief al merk ‘de waarheid van al deze leertheorieën zal wel ergens in het midden liggen’ onderbouwen zij wat wetenschappelijker (iets wat ik nog moet leren tijdens dit leerarrangement ;)) met de conclusie: “de praktijk in het klaslokaal is veel rommeliger dan de laboratoriumonderzoeken en de abstracte wereld van de meta-analyses”.

Deze week kwam in een tweet van Patrick Koning onderstaande infographic (waarin in het blog van Van der Wateren en Schrameijer ook naar verwezen wordt) voorbij waarin behaviorisme, cognitivisme, constructivisme (én connectivisme) eenvoudig uitgelegd wordt (via Leren ontrafeld)

@Edudemic

Behaviorisme + Cognitivisme + Constructivisme + Connectivisme = Complete Learning Theory staat in deze infographic.
Zo had ik stimulus nodig (Behaviorisme) om aan deze opdracht te beginnen, vervolgens heb ik kennis geschematiseerd (Cognitivisme), ik heb wat extra informatie gezocht en bediscussieerd (Constructivisme) en ik blog er over (Connectivisme). Mijn complete leertheorie/-strategie 🙂

Om nog wat meer te weten te komen over leren heb ik de Canon van het leren (2012) aangeschaft. Een flink boekwerk van de redacteuren Manon Ruijters en Robert-Jan Simons over 50 concepten en hun grondleggers. Ik denk dat ik dit boek de komende tijd nog wel regelmatig open zal slaan.

Groet,
Judith