“Geschiedenis leert ons alles. Ook de toekomst”

Dit schijnt Alphonse Lamartine gezegd te hebben, Marcel. In het kader van het Visietraject Zuyd Bibliotheek is het misschien ook interessant welke lessen ik geleerd heb uit mijn verleden als bibliothecaris/informatiespecialist.

Bijna 28 jaar geleden ben ik begonnen in een eenpitter-bibliotheek. Ik was bibliothecaris bij de opleiding ergotherapie/logopdie bij de Revalidatie Academie in Hoensbroek en ik werkte ook nog 1 dag in de week bij de Academie voor Fysiotherapie in Heerlen. In die tijd verantwoordelijk voor collectievorming en werkte de hele ‘gang van het boek’ af (van bestelling tot in de kast plaatsen). Er was nog geen geautomatiseerde catalogus en uitleen, alles in een ‘slow’ tempo. Naast een lunchpauze, 2x per dag een koffiepauze met de o zo belangrijke ontmoetingen met de docenten. Je hoorde waar ze mee bezig waren, kon (omdat je op de hoogte was van nieuwe publicaties en de vaktijdschriften las) hen adviseren en attenderen. Een dienstverlening die erg gewaardeerd werd maar in de loop der jaren verdween. Fusies kwamen, reorganisaties volgden, bibliotheek ging van de opleiding naar een centrale onderwijsdienst naar een ondersteunende facilitaire dienst. Google veroverde de zoekmarkt. Bibliotheek en onderwijs raakten elkaar een beetje uit het oog.

Hier kwam een verandering in toen in 2004 de opdracht lag om een beleid te formuleren rondom de positionering van de bibliotheken van Hogeschool Zuyd. De splitsing tussen front- en backoffice wat toen erg ‘in’ was, hebben we gelukkig weten te voorkomen. In 2009 werd alle bibliotheken van Zuyd één en werden onderdeel van ZuydPlein. Hoewel ZuydPlein niet meer als organisatorisch onderdeel bestaat, is Zuyd Bibliotheek 1 gebleven.

Wat heb ik hier nu van geleerd?

• “Nothing is certain except change”, dat las ik dit weekend in het Natural History Museum. Zo is het! We zullen mee moeten veranderen in deze dynamische samenleving. In een beleidsnotitie begin jaren 90 schreef ik al 

  “Tempora mutantur, et nos mutamur in illis“ (De tijden veranderen en wij

  veranderen mee) en dit citaat kunnen we in elk visietraject blijven vermelden;

• dat kennis delen en samenwerken binnen en buiten de muren van de instelling waardevol is. Al die jaren als bibliothecaris heb ik kennis gedeeld en gehaald bij vakgenoten, ook in de tijd dat er grote concurrentie in hbo-land was en het not-done was om je kennis te delen. Kennis was ‘macht’, maar is gelukkig nu ook binnen onderwijswereld ‘kracht’ geworden;
• dat organisatorisch één zijn vele voordelen biedt. Door samen de dienstverlening van de bibliotheek vorm te geven, hebben we een duidelijker gezicht binnen Zuyd gekregen. Gezamenlijk is een goede databankcollectie tot stand gekomen, is er nu 1 centrale bibliotheekcatalogus, worden trainingen rondom informatievaardigheden op elkaar afgestemd, zijn er gezamelijk gastvrijheidsregels. Dit hadden we nooit voor elkaar gekregen als we allemaal locatiediensten waren gebleven.
  De bibliotheken van de kunstenfaculteiten zijn organisatorisch geen onderdeel van Zuyd Bibliotheek. Hierdoor maken zij geen onderdeel van het bibliotheeknetwerk en zijn ze helaas niet betrokken bij gezamenlijke dienstverlening (muv de centrale catalogus);
• dat of je het nu ‘content curation’ noemt en digitale tools zoals Netvibes en ScoopIt gebruikt of zoals vroeger ‘attenderen’ en current contents maakte door inhoudsopgaven van tijdschrift te kopiëren en in postvakjes te leggen, in wezen is het bibliotheekvak niet veranderd alleen de tools waarmee;
• dat regelmatig je gezicht laten zien bij het onderwijs belangrijk is, drink eens een kopje koffie in de personeelskamer, luister naar wat er verteld wordt. Zuyd informatiespecialisten staan gelukkig dicht bij het onderwijs.

Maar het kan allemaal nog beter. We staan momenteel stil in onze ontwikkeling. Dit is een gevolg van de recentelijke reorganisaties. Zuyd Bibliotheek ziet vele kansen in de ondersteuning van het onderwijs. De vraag die uiteindelijk naar aanleiding van het visiedocument beantwoord moet worden is welke rol het management vindt dat de bibliotheek voor Zuyd moet vervullen.

Ik las een mooi blogpost van Wilma van Wezenbeek, bibliothecaris van TU Library: It is the Library. What else. over de rol en functie van de bibliotheek. Volgens haar gaat het voor de bibliotheek om toegang, diepgang, omgang & vooruitgang.

We willen inderdaad samen er een mooiere wereld maken, ook in / met / door Zuyd Bibliotheek 🙂
In de komende blogpost zal ik op diverse soorten van dienstverlening en ondersteuning (o.a. de schuingedrukte opmerkingen) nog in gaan.

Maar zeg eens Marcel … hou ik me nu te veel vast aan het verleden? Of moeten we meer ‘durven loslaten’ en een radicaal andere koers gaan varen met Zuyd Bibliotheek? Daarover morgen meer …

Judith