Zoekresultaten voor rendementsdenken
Aan de slag met Wijze lessen!
Hoi Marcel,
Als je de onderwijswereld een beetje online volgt en je hebt nog niet gehoord van het boek ‘Wijze lessen’, dan heb je de laatste weken onder een steen geleefd 🙂 Er is al veel geschreven over het boek, en de auteurs hebben ons via social media al enige tijd lekker gemaakt. Op 10 september is het boek gepresenteerd en sinds 16 september is deze ook te downloaden via wijzelessen.nu
Vorige week had ik het boek dan ook eindelijk in handen 🙂 En uiteraard volgt nu ook mijn blog hierover.
Het oog wilt ook wat
Het boek telt 208 pagina’s en is prachtig vormgegeven. Fijne bladspiegel, hier en daar is in de kantlijn een begrip uitgelicht die in de tekst wordt toegelicht of als het meer toelichting behoeft in een kader geplaatst. Taalgebruik is prettig, het is alsof de auteurs je persoonlijk meenemen en vertellen wat ze weten. Een goede afwisseling tussen woord en beeld (bouwsteen 4). Herkenbare icoontjes. En per bouwsteen een duidelijke, uniforme structuur (bouwsteen 2):
- samenvatting
- met de bouwsteen aan de slag
- wat onderzoek ons vertelt
- recht uit de klas, met praktijkvoorbeelden
- even reflecteren, met een aantal vragen
- nieuwsgierig naar meer? mbv qr-codes wordt verwezen naar extra bronnen
- wetenschappelijke bronnen, in overzichtelijke tabel
Elke beschrijving van een bouwsteen gaat vooraf door een passende, inspirerende citaat.
Ik vond het ook prettig dat het boek geen voetnoten heeft maar gewoon verwijzingen naar de literatuurlijst.
Context
Het boek is geschreven voor iedere onderwijsprofessional. Echter, de praktijkvoorbeelden komen voornamelijk uit het voortgezet onderwijs. Het zal daardoor voor leerkrachten uit het VO meer herkenbaar zijn dan voor HO docenten. Van onze studenten mag meer zelfstandigheid en minder sturing verwacht worden (*imho*) dan in het boek beschreven.
De kunst van het leraar zijn is het hebben van een goed gevulde gereedschapskist aan werkvormen die je kunt gebruiken in jouw eigen onderwijscontext zodat het werkt voor jouw leerlingen. (p.7)
De auteurs beginnen het boek met het beschrijven van 5 inzichten die gebaseerd zijn op bevindingen uit de cognitieve psychologie en lerareneffectiviteitsstudies. Dit heeft als gevolg dat sommige wetenschapsgebieden buiten de scope van het boek vallen. Op p. 21 wordt terecht het belang van pedagogisch-didactische kennis genoemd, die in het boek verder niet beschreven wordt. Daarom vind ik het jammer dat niet even is gewezen op het belang van digitale didactiek. Bij een goed gevulde gereedschapskist hoort inmiddels toch ook wel de kennis die een docent nodig heeft om ict te integreren in zijn onderwijs? De auteurs hadden even kunnen verwijzen naar TPACK, the Technological Pedagogical Content Knowledge Framework van Matthew Koehler en Punya Mishra [bron] om hiermee het belang van digitale didactiek aan te geven.
Ik had het hoofdstuk ‘hoe gebruik je dit boek’ opgenomen in de inhoudsopgave, of eerder in het boek geplaatst. Als informatieprofessional ben ik gewend eerst inleiding /de bedoeling en de bronnen te scannen. Het was even zoeken.
De vijf inzichten die de auteurs als wetenschappelijke basis gebruiken voor de twaalf bouwstenen :
- het werkgeheugen heeft een beperkte capaciteit
- de expert denkt anders dan de beginner
- generieke vaardigheden aanleren: het doel is niet altijd het middel
- leren is niet helemaal hetzelfde als presteren
- wat de meeste effectieve leraren doen is … gewoon goed lesgeven
Bouwstenen
- Activeer relevante voorkennis
- Geef duidelijke, gestructureerde en uitdagende instructie
- Geef voorbeelden
- Combineer woord en beeld
- Laat leerstof actief verwerken
- Achterhaal of iedereen het begrepen heeft
- Ondersteun bij moeilijke opdrachten
- Spreid oefening met leerstof in de tijd
- Zorg voor afwisseling in oefentypes
- Gebruik toetsing als leer- en oefenstrategie
- Geef feedback die aan het denken zet
- Leer je studenten effectief leren
De rode draad van de 12 bouwstenen is het stimuleren van het langetermijnleren. Dat doe je niet door maar één bouwsteen in te zetten. Het is ook niet een kwestie van stapelen. Je moet kijken naar je eigen context, zoals auteurs ook benadrukken, maar ook kritisch kijken naar je eigen functioneren. De docent als reflective practitioner! Ik vond het erg prettig dat de auteurs ook vanuit de ene bouwsteen naar de andere verwezen zodat de samenhang tussen de bouwstenen duidelijk wordt.
De docent kan met deze bouwstenen de student ook ondersteunen bij het goed studeren. Het is dan ook niet vreemd dat de bouwstenen (logischerwijs) ook doen denken aan de zes studiemethoden die bewezen effectief zijn: Spaced Practice (spreid je studeermomenten in de tijd); Retrieval Practice (actief ophalen van informatie); Verwerking (leg ideeën uit en beschrijf ze met veel details); Interleaving (wissel onderwerpen af tijdens het studeren); Concrete Voorbeelden (gebruik specifieke voorbeelden om abstracte ideeën te begrijpen); Dual Coding (combineer woord en beeld).
Effectief
Effectieve didactiek, effectieve leraren, effectieve lessen, effectieve instructie, effectief onderwijs, ….. Het woord effectief komt veelvuldig voor in het boek. Voor mij een irritatiepuntje. In het onderwijs moet alles resultaatgericht, waarbij begrippen als ‘effectief’ en ‘efficiënt’ gebruikt worden. Voor mij zijn dit economische begrippen en relateer ik aan het rendementsdenken in het onderwijs. Dat is zeker niet wat de auteurs bedoelen. Zij hebben het natuurlijk over didactiek dat effect heeft.
Actief leren
Actief leren is meer dan ‘bezig zijn’ (p.102). Wat het dan wel is? Ik las een mooie omschrijving waar actief leren wordt beschreven als een vorm van leren waarbij studenten volwaardig betrokken zijn bij het leerproces, het verwerken van de informatie en bovendien verantwoordelijk zijn voor het resultaat. Docenten kunnen dit leren stimuleren met activerende werkvormen. En voor mij, als technologie-ondersteund leren professional, kan (of ‘moet’) dit zeker ook met behulp van leertechnologie. Zoals al eerder gezegd wordt in het bowk nauwelijk aandacht geschonken aan leertechnologie. Video, Kahoot, Mentimeter, AR/VR worden zijdelings genoemd. De bouwstenen zijn goed te vertalen naar digitale didactiek en de hele praktische ‘recht uit de klas’-tips kunnen ook in een digitale leeromgeving toepast worden.
Zuyd heeft in het programma Succesvol Studeren een sleutel ‘actief leren’ beschreven, en het onderwijslectoraat is aan de slag met de pijler ‘actief leren’. Kansen om na de ‘as-is’ implementatie van onze leeromgeving Moodle nu in te zetten op didactische toepassingen die Moodle biedt. Met oa Dominique Sluijsmans ga ik hiermee aan de slag! Hoe leuk is dat. We hebben al zoveel materiaal. Ons ontwerpcyclus (DC4E), didactische Moodle cursussen voor docenten, aanbevelingen voor docentprofessionalisering van Evelien die natuurlijk ook betrokken is én deze Wijze Lessen!

Surma, T., Vanhoyweghen, K., Sluijsmans, D., Camp, G., Muijs, D., & Kirschner, P. A. (2019). Wijze lessen: Twaalf bouwstenen voor effectieve didactiek. Meppel: Ten Brink.
Zo zin in!
Groet,
Judith
Gelezen. Verslaafd aan organiseren: 8 sluipmoordenaars die veranderingen tegenhouden
Hallo Marcel,
Eigenlijk weet ik niet meer waar ik de leestip voor dit boek Verslaafd aan organiseren heb opgepikt. Het is zeker een aanrader. Het is een boek dat uitnodigt tot reflectie. Ik vond het ook herkenbaar. Soms voel je dingen, pieker je over organisatievraagstukken maar vind je de juiste woorden niet. Tjip de Jong verwoordt het helder en duidelijk.
Op ons blog hebben we al vaker gesproken over het rendementsdenken. Wat is dat toch?, dat alles (nou ja veel) in cijfers uitgedrukt moet kunnen worden. Tjilp de Jong heeft het over dwangmatig geregel, de niet-werkende of nutteloze routines. En we doen er aan mee. We houden het in stand. Waarom?
Wij zijn dus verslaafd 😦
Dat is de ongemakkelijke waarheid.
Onderbouwd met wetenschappelijke verslavingstheorieën beschrijft en definieert De Jong het begrip organisatieverslaving. De economisering en vercijfering (rendementsdenken) heeft een negatieve invloed op onze autonomie (eigen keuzes maken staat onder druk). Tevens wordt het gevoel van verbinding en saamhorigheid afgebroken. Professionele autonomie en sociale verbondenheid zijn zo belangrijk om je prettig te voelen en goed te functioneren. De balans raakt zoek dan maakt je dat kwetsbaar voor verslaving. De effecten van verslaving in organisaties zijn zichtbaar op 5 niveaus:
- prestaties lopen terug en staan onder druk
- stagnatie in leren: vernieuwingen komen niet op gang, er is geen reflectie en feedback wordt genegeerd.
- sociale schade: minder plezier in werken
- intern geweld: blaming & shaming cultuur
- fysieke klachten
De oorzaak van de verslaving is volgens Tjilp de Jong hyperkapitalisme. Verslaving roept filosofische (geen gemakkelijke) vragen rondom vier existentiële thema’s die een rol spelen in ieders leven, maar ook in ons dagelijks werk:
- tijdelijkheid van het leven
- autonomie en vrijheid van handelen
- betekenisgeving en moreel kompas
- verbinding en verbondenheid
In het tweede deel van het boek beschrijft De Jong acht vormen van verslaving, die hij sluipmoordenaars noemt. Elke vorm van verslaving is voorzien van een zelftest zodat je kunt signaleren of er sprake is van verslaving in je eigen organisatie.
- visieverslaving: de kick van koers bepalen
- machtsverslaving: de ultieme roes dat je mag vertellen wat een ander moet doen.
- probleemverslaving: waarom makkelijk doen als het moeilijk kan
- functieverslaving: je bestaansrecht op een naambordje
- tijdverslaving: ordenen en structureren van werktijd
- opstapelverslaving: steeds iets nieuws willen beginnen (maar niet afmaken)
- verantwoordingsverslaving: vertrouwen is goed, controleren is beter
- verworven-rechten-verslaving: voor wat hoort wat
In het derde deel biedt Tjilp de Jong een stappenplan met 6 manieren om te minderen en af te kicken. Acceptatie van verslaving is cruciaal, net zoals dialoog.
Niet omdat dingen moeilijk zijn durven wij niet, maar omdat we niet durven, zijn de dingen moeilijk
Seneca
Het boek is prettig leesbaar, heeft een rustige bladspiegel en verhelderende tabellen en figuren. De filosofische uitspraken bij elk hoofdstuk zijn passend. Met de registratiecode uit het boek kon je het boek 30 dagen elektronisch te lezen op het Yindo platform. Dit is echt geen aanvulling. Het is alleen mogelijk een bladwijzer toe te voegen, markeren, notities bij bepaalde teksten is allemaal niet mogelijk. Dus lees het papieren boek. Het is beschikbaar via Zuyd Bibliotheek. Ik zal ‘m snel terugbrengen 🙂
Groet,
Judith
Gekeken: Tegenlicht De slimme universiteit
Ha Marcel,
Ben je zondagavond nog even blijven hangen voor de tv nadat je naar de prachtige serie ‘Langs de oevers van de Yangtze’ had gekeken? Hierna volgde namelijk de Tegenlichtuitzending ‘De slimme universiteit’. Ik had een ambivalent gevoel over deze uitzending. Ik wist niet zo goed wat erover te bloggen. De uitzending schoot alle kanten op. Van de Maagdenhuisbezetting over rendementsdenken, de roep om Bildung naar de MOOCs die het onderwijs gaan veranderen naar het belang van interdisciplinair werken en het studeren mogelijk maken voor iedereen met welke achtergrond dan ook.
Deze week kreeg een mailtje van een collega van de Dienst O&O. Zij had de uitzending gezien, was enthousiast. Zij vond het een inspiratie voor de keuzes waar we bij Zuyd voor staan. Zij was benieuwd naar onze ideeën.
mmmm …. toch maar een blogje dan?
Rendementsdenken
Hoogleraar wetenschapsantropologie aan de UvA Amade M’charek had zich tijdens de Maagdenhuisbezetting aangesloten bij de protesterende studenten. Als je mijn blog een beetje volgt weet je dat ik vaker geblogd heb over het marktdenken in het onderwijs, zie mijn blog over accreditatiepolitie, cijfersfetisjisten, lijstjeskickers. Dit kwam in de uitzending veelvuldig terug. De hoogleraar zegt dat het systeem pervers is. Alle output moet reken-baar gemaakt worden. En dan ga je uiteindelijk appels met peren vergelijken. Wat zegt dat dan nog als je boven aan een ranking staat als beste universiteit? Ook citation-drift van wetenschappers kwam ter spraken. Gaat het om zoveel mogelijk publicaties of gaat het om de inhoud? Ja terechte vragen. De relatie rendementsdenken en clean desk policy had ik zelf nooit gelegd. Ja natuurlijk, je kunt elke vorm van efficiency wel onder rendementsdenken scharen. Je kunt het ook anders bekijken. Het feit dat je niet meer je eigen ruimte hebt met meters boeken om je heen maar in een grotere flexruimte zit, stimuleert professionele leefgemeenschappen. Hoewel we wel veel online bezig zijn, wordt het samen werken en samen leren toch nog steeds voornamelijk bevorderd als we in de nabijheid van elkaar zijn, ervaar ik elke keer binnen Zuyd.
Bildung
De rector van KU Leuven Rik Torfs zei mooie dingen tijdens de uitzending
Onderwijs is geen product, studenten zijn geen consumenten. Onderwijs is ook vorming. Het speelt niet alleen tussen de student en de docent, maar het vervult evenzeer een rol voor de samenleving in haar geheel. Onderwijs gaat net zo goed, of nog net iets meer misschien, over leven dan over leren.
Zijn visie en beleidsplan waar hij naar refereerde is een feest om te lezen. Hij heeft het over de ‘future self’, persoonvorming staat centraal: wie wil ik zijn? Als ik dan lees dat het beleidsplan tot stand is gekomen op basis van de cyclus van het waarderend onderzoeken (appreciative inquiry), dan maakt mijn hart een sprongetje :). In de visie ligt de focus op het nemen van verantwoordelijkheid, eigenaarschap, dialoog en samenwerking. Mooie woorden, echt waar. En ook leuk om beelden te zien van de prachtige Agora van KU Leuven waar ik al eens geweest ben.
In zijn openingsrede 2015/2016 roept Torfs op vooral ook kritiek te geven. Ik vraag me af hoe open kritiek geleverd kan worden. En of mensen dat ook richting college uitspreken. Ik moet zeggen dat er steeds vaker blogs die niet geschreven kunnen worden in mijn hoofd oppoppen.
MOOCs
Rector van de Universität Duisburg-Essen Ulrich Radtke wil het voor leerlingen met een arbeiders- of migrantenachtergrond mogelijk maken om te studeren. Oprichter van Coursera Daphne Koller probeert online hetzelfde. Met haar MOOC-platform onderwijs van topuniversiteiten bereikbaar maken voor iedereen met een internetverbinding. Volgens haar zetten MOOCs de bestaande onderwijsstructuur onder druk. Ik vraag me af of dit zo is. Veel MOOCs bestaan uit video’s met ‘talking heads’. In hoeverre wijkt dat af van bestaande hoorcolleges? Behalve dan dat universiteiten vooral hun beste docenten naar voren schuiven om hun onderwerp te presenteren. Veel MOOCs zijn niet meer dan window-dressing. De UvA die een MOOC over communicatiewetenschap aanbiedt beaamt ook dat hun MOOC een goede PR is voor de universiteit. Online onderwijs vraagt nog al wat van docenten. Je moet lef hebben je materiaal ook open te delen. Als je dat doet kan het ook veel opleveren zo beamen de geïnterviewde docenten van de UvA want dan blijkt dat mensen in het werkveld ook mee willen helpen de MOOC inhoudelijk te verbeteren en te versterken. MOOCs hebben wel de aandacht voor videoteaching/flipped classroom/blended learning gestimuleerd. Toch vormt de contacttijdverplichting in het hbo een belemmering voor het inzetten van weblectures in het onderwijs. Immers een hoorcollege telt als een contactuur, de inhoud aangeboden via een weblecture niet. Waarom zou je dan docent daar tijd en energie insteken?
Interdisciplinair onderwijs
Studenten willen graag van elkaar leren, ook van andere disciplines. Samen werken aan projecten en dat vanuit verschillende vakgebieden benaderen. Een wens die ik ook hoorde van studenten tijdens de Living Lab bijeenkomst. In de Tegenlicht uitzending ging het over aanbod van interdisciplinaire studies. Prachtig. Onderwijsaanbod aangeboden vanuit challenges. Mooi. Toch bekroop mij bekroop het gevoel dat deze universiteit toch vooral vanuit efficiency voor deze vorm had gekozen. Het betrof studies die niet meer zo intrek waren, zoals aardwetenschappen en milieurecht die nu Future Planning Studies genoemd worden. Wel slim.
Mijn idee?
Waarom ik het lastig vond om er over te bloggen? Misschien dat ik al te vaak over deze mooie ontwikkelingen gehoord heb? Dat ik daar al bloggend zo veel over heb gemeld. Dat ik weinig verandering merk? Jaja ik weet het …. ik ben juffertje ongeduld. Ik weet wel dat jij dan zal zeggen: geef niet op, blijf het benoemen. Natuurlijk doe ik dan ook. Binnen mijn cirkel van invloed 🙂 .
Als ik hierover met collega’s spreek, hoor mijn ideeën terug. Ik weet dat echt veel docenten de noodzaak van curriculumverandering zien en willen. En natuurlijk elke verandering gaat gepaard met weerstand (zeker ook op het gebied van ict in het onderwijs waarover Wilfred Rubens recentelijk blogde). En ik weet dat veranderingen hééééééél langzaam gaat. Daar heb ik mijn studie van alles over geleerd.
Uiteraard weet ik ook dat het rendementsdenken ook het gevolg is van bezuinigingen waardoor zoveel mogelijk met zo min mogelijk geld gedaan moet worden gedaan. Ik vraag me af of het kritisch punt niet bereikt hebben? Kunnen we ons onderwijs nog organiseren zoals we dat voor ogen hebben? Hebben we nog mentale en financiële ruimte voor wat wij goed onderwijs vinden? Trouwens wat vinden wij goed onderwijs? Ik heb mijn ideeën daarover al eens geformuleerd. Flexibel, persoonlijk, blended onderwijs vraagt om een verandering van curricula. Docenten willen wel, maar hebben daar ondersteuning bij nodig. Geld voor helpende handjes is een must willen we deze koers doorzetten.
Over de toekomst van Zuyd heb ik al vaker nagedacht. Mijn 5 waarden voor ons toekomstscenario zijn:
Verbinding – Open – Vertrouwen – Inspiratie – Vakmanschap
Vanmorgen had ik een bijkletsochtend met collega Erica Diks. Zij had een idee en ik denk dat dit een geweldig idee is.
Professionals ontwikkelen zich met Zuyd, is onze missie. Volgens ons gaat ontwikkeling verder dan vakinhoudelijke kennis bijbrengen. Het gaat ook persoonsvorming: wie wil ik zijn? Wat zijn mijn krachten, wat is mijn passie. Hoe zie ik de toekomst van mezelf en van mijn (werk)omgeving. We vinden het van belang dat onze studenten met een creatieve, kritische blik (21st century skills) naar de toekomst leren te kijken. Waarom dan niet (verplicht?) iedere student 1 uur per week extra curriculaire activiteiten aanbieden? Het honoursprogram deed dit ooit ook, alleen was dit alleen voor excellente studenten. Uit ervaring met mijn eigen kinderen weet ik dat deze algemene vorming zo belangrijk is. Studenten willen het zelf ook, zo heb ik gehoord tijdens Zuyd Living Lab. In Amsterdam is er al een Bildungs Academie. En studenten van Avans zijn met iets vergelijkbaars gestart.
Mooi weekend!
Judith
Een paar dagen later ….
Dit weekend las ik op Onderwijsfilosofie ook een reactie op deze uitzending van Tegenlicht. Daarin werd goed verwoord waarom ik ambivalente gevoelens had na deze uitzending over de Slimme Universiteit wat misschien uit mijn eigen woorden niet zo duidelijk naar voren kwam. Eke Rhebergen formuleert het als volgt:
Samenvattend: slimmer worden die universiteiten zeker wel, dat laat Tegenlicht wel zien. Maar het is in mijn ogen vooral een gewiekste slimheid, slimmigheidjes. Handige opvattingen, aanscherpingen, beeldbepalingen, perspectieven – kortom, meer van hetzelfde maar met een net iets slimmere en efficiëntere insteek of herorientatie –
Slimmer is daarbij: leuker, inspirerender, vernieuwend, upskilling, verrijking, 21st century, interdisciplinair, ‘challenges’, effectiever, creatiever, plezanter, en nog veel meer van dat soort bla bla bla. We weten het zo langzamerhand toch wel?
De verwijzingen in deze bijdrage op Onderwijsfilosofie naar het werk van Simons en Masschelein die oproepen tot Studium in plaats van Bildung moet ik nog eens goed lezen om echt te weten of ik het hier mee eens ben. Food for thought in ieder geval deze bijdrage.
Andersom organiseren. Doen wat nodig is.
Collega Harry attendeerde me op en leende me het boek Andersom organiseren: doen wat nodig is, geschreven door 2 CvB-leden Toine Schinkel en Liesbeth Schöningh van ROC A12. In 2012 hebben zij een fundamentele koerswijziging ingezet, ze hebben een andere bestuursfilosofie omarmd, gebaseerd op het gedachtegoed van Verdraaide organisaties van Wouter Hart. Zij zijn andersom gaan denken tav organiseren en vormgeven van onderwijs. In dit boek reflecteren de collegeleden op hun eigen zoektocht. De organisatieverandering bestaat uit kennis delen, co-creatie en stoppen met top-down organiseren. In plaats van sturen op resultaten wordt nu meer gestuurd op ‘bedoelingen’. In het boek beschrijven ze de kanteling van de systeemwereld met de regels en beheer(s)procedures (het rendementsdenken) naar de wereld van de bedoeling: ‘geweldig onderwijs!’ Aanleiding was dat ondanks de beleidsstukken, de duidelijke kaders en voldoende financiële middelen de bezieling en eigenaarschap weg was en de tevredenheidheid van studenten en medewerkers achterbleef. Het college zag de frustratie. Zij gebruikten Cooperriders 4D Appreciative Inquiry model (ja! daar is t ie weer 🙂 )om via Discovery, Dream, Design en Destiny de gewenste toekomst te creëren. Via dialoog en contact is opgehaald uit de organisatie. “Alles wat je aandacht geeft, groeit”.
Stoppen met zenden en beginnen met luisteren
Tijdens dit transitieproces werden drie ingrijpende bewegingen in gang gezet: een structuurverandering, een reorganisatie (een hele managementlaag er tussenuit) en een cultuurverandering. De koerswijzing werd ingezet naar een lerende cultuur / lerende organisatie waarbij
- het primaire proces centraal staat
- aansluit op de belevingswereld van de student
- differentiatie uitgangspunt is
- gewerkt wordt aan een veilig leerklimaat voor student én docent
- studenten en docenten trots zijn op hun opleidingen.
Ze schrijven dat docenten nu anno 2015 met meer energie, betrokkenheid en bevlogenheid hun werk doen. Er zijn ook mensen vertrokken omdat deze nieuwe manier van werken niet bij hen pasten. Er is in die 2,5 jaar een nieuwe cultuur ontstaan. Ze zijn nog lang niet klaar, maar ze zijn wel samen een weg ingeslagen.
Bij nieuwe vormen van organiseren spelen een aantal trends
- Van top-down organiseren naar veelzijdige co-creatie met vele stakeholders (horizontale samenwerkingsverbanden om professionals in hun kracht te zetten)
- Van zonnekoning naar behoorlijk bestuur (het ontwikkelen van moraliteit, maatschappelijk verantwoord bestuur –Commissie Halsema-)
- Van complexe bedrijfsvoering naar eenvoud en doortastendheid
- Van schaalvergroting naar ‘kleinschalig binnen groot’
De wereld is veranderd / verandert naar een VUCA-wereld, daarover heb ik al eens eerder geblogd. Daar hoort een andere manier van organiseren en leidinggeven bij. Zie ook deze mooie sketchnote. Deze mindset lees je ook in het boek.
De eerste stap is lef hebben om op pad te gaan zonder dat de stappen bekend zijn.
Ja dat is lef hebben. Ik weet dat binnen onze organisatie meer mensen het graag anders willen. Radicaal anders. Ilse benoemde het in haar blog ‘kappen met wat niet werkt en de nieuwe wereld claimen’. En ja dat is best eng. Maar samen kunnen we veel. Als er maar een wil is. Waar een wil is, is een weg.
Het boek is mooi vormgegeven, door een zeer prettig schrijfstijl gemakkelijk te lezen. De beschreven veranderprocessen worden ondersteund en verklaard vanuit diverse theorieën. Veel herken ik en heb ik ook gebruikt tijdens mijn leerinterventie over het initiëren en begeleiden van onderwijsvernieuwingen: “Alleen ga je sneller, maar samen kom je verder”.
Tijdens dit proces heeft het CvB veelvuldig gebruik gemaakt van filmfragmenten, poëzie of literatuur. Door kunst is er een grotere kans om de anderen te raken met de boodschap waar het om gaat. Daarom begint elk deel in het boek met een fragment uit de geweldig film Dead Poets Society, ook op ons blog vaker gebruikt. En ja wij maken ook gebruik van film, muziek en mooie citaten om ons verhaal duidelijker over te dragen.
Professionals in hun kracht zetten, daar gaan we veel aan doen, zei Karel van Rosmalen in zijn nieuwsjaarstoespraak. Dat is echt mooi. Uiteraard geldt dat voor de aankomende professional, onze studenten, maar zeker ook voor docenten en medewerkers. Want als je als docent niet zelf in je kracht staat hoe kun je dat dan bij een ander bewerkstelligen? Ik ben oprecht benieuwd hoe dit centraal stellen van het ontwikkelen van mensen binnen Zuyd aandacht gaat krijgen. Dit boek kan hierbij als inspiratiebron dienen. Was het in ieder geval voor mij. We kunnen leren van deze inzichten en tips. Het zet aan tot nadenken. Over professionele ruimte van docenten en daarbij horende verantwoordelijkheid; over het omdraaien van de angstcultuur; over verbinding; over dialoog; over vertrouwen en communiceren; over een lerende cultuur; over open en benaderbaar zijn, maar ook over ‘practical wisdom’ (zie mijn blog hierover).
Laat ik in de geest van het boek, eindigen met een scene uit Dead Poets Society over conformeren.
Now, we all have a great need for acceptance. But you must trust that your beliefs are unique, your own, even though others may think them odd or unpopular. (….) No, I want you to find your own walk right now. Your own way of striding, pacing. Any direction, Anything you want. Whether it’s proud, whether it’s silly, anything.
groeten,
Judith
Our loss of wisdom #TEDtalk
Ha Marcel,
Zoals elke maandagmorgen stel ik de Nieuwsflits samen waarin elke week een TEDtalk is opgenomen. Vaak word ik door Bas van de Haterd gewezen op mooie TEDtalks. Ik wilde de talk die morgen in de Nieuwsflits komt al via ons blog delen. Het gaat over de manier waarop we naar werk kijken. Een mooie en korte TED van Barry Schwartz: The way we think about work is broken. Waarom werken we? Ideeën vormen ons, zegt Schwartz. Maar
false ideas can create a circumstance that ends up making them true.
Echt een must see. Kijk die morgen maar.
Ik zag namelijk dat Schwartz nog 4 TEDtalks op zijn naam heeft staan waaronder ‘Our loss of wisdom’. Deze duurt iets langer, maar zo de moeite waard. En sluit mooi aan bij onze recente blogs tegen rendementsdenken. Barry Schwartz pleit voor meer ‘practical wisdom’ (Aristoteles) als tegenwicht tegen onze bureaucratische wereld met regels, procedures, bonussen. Deze zorgen er namelijk voor dat je stopt met nadenken. Morele wil en morele vaardigheid is wat we nodig hebben. Ondersteund met mooie voorbeelden benoemd hij de kenmerken van een ‘wijs mens’.
A wise person
- knows when and how to make the exception to every rule,
- knows how to improvise,
- knows how to use the moral skills in the service of the right aims,
- is made, not born.
Wisdom depends on experience, and not just any experience. You need the time to get to know the people that you’re serving. You need permission to be allowed to improvise, try new things, occasionally to fail and to learn from your failures. And you need to be mentored by wise teachers.
Kortom: alledaagse wijsheid, menselijke interactie, vriendelijkheid, eerlijkheid en inlevingsvermogen zijn en blijven gewoon essentieel voor ons werken, leren en leven.
En die andere 2 ga ik binnenkort eens bekijken.
Groeten,
Judith